Abstract:

Bu makale XIII. ve erken XIV. yüzyılı Anadolu’sunda kadın bânîlerin rollerini üzerine olup, incelememizin merkezinde Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubad’ın (saltanatı 1220-37) eși ve II. Giyaseddin Keyhüsrev’in (saltanatı 1237-46) annesi olan Mahperi Hatun bulunmaktadır.Oğlunun saltanat yıllarında oldukça aktif bir bânî olan Mahperi Hatun, bu dönemde Kayseri’deki 1238'de tamamlanan Huand Hatun Külliyesinin yanında, birçok kervansaray inșâ ettirmiștir. Aynen Osmanlı vâlide sultanları gibi, ancak eși Alaeddin Keykubad ölünce bir vâlide sultan olarak aktif bir bânî olan, Mahperi Hatun, inșa ettirdiği binaların kitabelerinde ve kendisinin Huand Hâtun külliyesinde yer alan türbesindeki mezar kitabesinde, kendini dindâr bir Müslüman olarak takdim etmiștir. Bu makale, kitabelerden yola çıkarak, Mahperi Hatun ile Selçuklu ve İlhanlı döneminın diğer kadın bânîlerini karșılaștırmaktadır. Bu șekilde, dönemin tarihlerinde ve menkıbelerinde göz ardı edilen Selçuklu ve İlhanlı dönemi saray kadınlarının hayatına ıșık tutan bu kitabelerin önemi vurgulanmaktadır.

Keywords: