Özet:

Dil, insanlar için ortak bir iletişim aracıdır. Bireyler dil aracılığı ile anladığı ve algıladığı şeyleri anlatır ve onunla kimlik kazanır. Bu çerçevede muhatap kitleye dinin öğretilerini iletmek, onlara dini bilgileri anlamadan ve yöntemsiz olarak aktarmak değildir. Üzülerek belirtilmelidir ki  bugün yaşanan  çağda din olması gereken vasat ölçekte bir dille   anlatılmamaktadır. Belki de din diye dinin şekilselliği hedef kitleye götürülmektedir.  Böyle bir yöntem ve tutum,  birey ve toplumlarda  istenen dönüşümün ve değişimin sağlanmasına katkı sağlamamaktadır. Bu bağlamda hali hazırdaki kullanılan din dilinin  değerlendirilmesine  ve yeniden kurgulanmasına gereksinim vardır. Kur’an’ın din dili Allah merkezlidir. Bu durum gözardı edilirse Allah’a iman, ahlakî  işlevselliğini  gerçekleştirememektedir.  İslam’ı tebliğ ve davette Kur’ân odaklı bir din dilini gerçekleştirmek, dinin hedef kitleye sağlıklı, doğru ve etkili iletilmesinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bundan dolayı dinin sabiteleri ve değişkenleri üzerine inşa edilecek olan din dili özlenen bu durumu ortaya çıkarabilir. Dinin sabitelerinin değişmeyeceğini, dinin değişkenleri noktasında farklı yorumların yapılabileceğini, farklı düşünmenin düşmanlığı ortaya çıkarmayacağını ortaya koyan faydalı ve güzel bir din dili kullanılmalıdır.  İnsanlığın ve ümmetin kurtuluşu açısından  din dilinin mutlaka içinin iyi ve erdemli değerlerle doldurulması gerekir. Sağlam temeller üzerine inşa edilen din dili, toplumu bir araya getiren temel kurucu değerlerin aşınmasına sebep olmaz tam aksine dinin temel ilkelerini belli esaslı yöntemlerle hedef kitleye aktarmada büyük bir görev icra eder. Din dilinin içeriğini, söylem itibariyle zaman ve şartlara göre  İslâm’ı,  muhataplarına anlatma yeterliliğine sahip uslûp ve seviye doldurmaktadır. Yoksa din dili ile salt, Yahudilerin  İbranîce; Hıristiyanların  Ârâmîce; Müslümanların kullandığı Arapça gibi diller anlaşılmamalıdır.  Bir başka ifadeyle din dili ile dinin, Müslümanlara kazandırdığı temel bakış açısını, tutumunu ve davranışlarını  muhatap kitleye doğru ve yerinde ulaştırması kastedilmektedir. Diğer bir ifadeyle din dili; dinin   muhatap kitleye tebliğ edilmesi  “rasyonel, mantıki tutarlılık içerisinde ve ikna edici bir dil ile nasıl sağlanır” sorusuna verilen cevaptır. Bir başka ifade ile din dili kastedilen şey davet dilidir. Din dilinin yeniden inşasının ya da yenilenmesinin gerekliliği ile dinin yenilenmesi veya değiştirilmesi kesinlikle anlaşılmamalıdır. Tam tersine dinin nâzil olduğu hal üzere temel dinamiklerini koruyup onun sabitelerini ve değişkenlerini bütün insanlığa en iyi bir şekilde sunmaktır. İslam dünyasında ortaya çıkan ve beslendikleri kaynakları  zayıf  olan kötü akımlar ve yönelişler, dinî söylemin/din dilinin yeniden inşasının ve gözden geçirilmesinin gerekliliğini hızlandırmıştır.  Buna göre günümüz insanının zihin ve gönül dünyasında beliren sorulara ve sorunlara cevap verebilecek nitelikte bir din dilinin oluşumunu şekillendirmek önemli bir noktadır.  Bu makalede Nahl Sûresi 125. âyeti çerçevesinde  dine davette oluşturulan din dilinin  içeriğinde yer alması gereken  hikmet, güzel öğüt ve en güzel mücadele ögesine dikkat çekilmiş, Kur’an-ı Hakim’de yer alan tartışma örneklerine temas edilmiş, dine davet kapsamında tartışma kültürünün parametrelerine  vurgu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: