Özet:

Ülkemizde modern anlamda ilk nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır. Yeni kurulan Cumhuriyet’in, sahip olduğu nüfusu tanımaya ve kayıt altına almaya yönelik bu girişimi, dağılan bir imparatorluktan geriye kalan ve uzun savaşlar sonucunda bağımsızlığını kazanan bir toplumun demografik özellikleri hakkında son derece önemli bilgiler sunmaktadır. 1927 nüfus sayımının yapıldığı dönemde, Türkiye’nin 63 vilayetinden bir tanesi olan Konya’nın, bu zamana ait demografik özellikleri henüz ortaya konmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Konya’nın demografik tarihindeki bu mühim noktaya ışık tutmaktır. Çalışmayı önemli kılan nokta ise, 1927 nüfus sayımından önce, Konya’nın demografik özelliklerini tanıyabileceğimiz bir sayımın veya verinin olmayışıdır. Osmanlı’nın son döneminde yaşanan savaşlar ve kitlesel göçler, Cumhuriyet’e intikal eden nüfusun yapısında büyük değişimlere yol açmıştır. Hâliyle, Osmanlı’dan devralınan nüfus istatistikleri de önemli ölçüde işlevsiz hale gelmiştir. Bu çalışma ile, Konya nüfusu hakkında elde edilen ilk sağlıklı verilere dayanarak Konya’nın demografik özellikleri açığa çıkartılmak istenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Konya, 504.384 kişilik nüfusu ile Türkiye’nin en kalabalık üçüncü ili konumundadır. Genç ve dinamik nüfus yapısıyla ekonomik kalkınma ve üretim için önemli bir potansiyele sahip olan Konya halkının en önemli sorunlarından birisi eğitimdir. Okuma oranı erkeklerde %11,54, kadınlarda ise %1,65’tir. Bunun yanında toplam nüfus, dil, din ve tâbiiyet itibariyle büyük oranda homojen bir yapıya sahiptir.

Anahtar Kelimeler: