Özet:

Bu çalışmada Sinop yöresindeki Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky) meşcerelerinde kalın kök biyokütlesinin belirlenmesi ve bazı yetişme ortamı ve meşcere özellikleriyle ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Sinop Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde saf ve doğal Doğu kayını meşcerelerinde 20 adet örnek alan alınmıştır. Örnek alanlarda göğüs yüksekliği çapı, yaş, boy, ağaç sayısı ölçümleri yanında kök profili (1x2 m) de kazılmıştır. Kök profilinden çıkarılan kalın kökler (>5mm) 30 cm’lik derinlik kademelerine göre tasnif edilmiştir. Ayrıca kök profilinde toprak örnekleri alınarak bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerine bakılmıştır. Araştırma sahasının topraklarının ortalama kil içeriği yüksek olup, 30 cm derinlikten sonra yaklaşık iki katına çıkmaktadır. Kalın kök biyokütlesi ortalama 16.7 ton ha-1 bulunmuş ve bunun yaklaşık % 93’ü 0-30 cm derinlikte yayılış göstermiştir. Gölgeli ve güneşli bakı kalın kök biyokütlesi açısından fark bulunmamıştır. Kalın kök biyokütlesi çap, yaş, boy ve sıklık arasında ilişki önemli bulunmazken; göğüs yüzeyi, toprağın kil ve kum içeriği, faydalanabilir su kapasitesi ile kalın kök biyokütlesi arasında önemli ilişkiler elde edilmiştir. Kalın köklerin büyük çoğunluğu toprak yüzeyine yakın 30 cm derinlikte yayılması türün biyolojik özelliği yanında araştırma sahasının kil içeriği yüksek toprak yapısına sahip olmasından kaynaklanabilir. Bu veriler, deniz seviyesine yakın ve ağır killi doğu kayını yetişme ortamları için kalın kök biyokütlesi miktarının ve yayıldığı derinlik kademesinin tahmininde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler: