Özet:

Amaç: Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği alanında geliştirilen ölçeklerin ölçek geliştirme standartlarına uygunluğunu sistematik bir biçimde incelemek, eksiklikleri saptamak ve gelecek çalışmalar için yol gösterici olmaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Ulusal Tez Merkezi veri tabanında 2011 -2021 yılları arasında hemşirelik alanında yayınlanan tezler taranmıştır. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim dalında geliştirilen ölçeklerin içerik analizleri yapılmıştır. Veriler ölçek geliştirme standartlarına uygunluk açısından sistematik olarak incelenmiştir. Bulgular: Hemşirelik alanından yayınlanan ölçek geliştirme ve uyarlama konulu 193 lisansüstü tez bulunmuştur. Ölçek geliştirme çalışmaları daha çok doktora tezlerinde, ölçek uyarlama çalışmaları ise daha çok yüksek lisans tezlerinde gerçekleştirilmiştir. En çok ölçek çalışması Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği anabilim dalında gerçekleştirilmiştir. Bu alanda yapılan tezlerden, ölçek geliştirilen yedi lisansüstü tez çalışmasının analizi yapılmıştır. Tezlerin çoğunda ölçek geliştirme aşamalarına uyulduğu belirlemiştir. Ancak ölçek yönergesi hazırlama, doğrulayıcı faktör analizi ve ölçüt geçerliliği konularında ölçeklerde eksiklik olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Sonuç olarak çalışmada analiz edilen tezlerde literatürde taramalarının iyi yapıldığı, ihtiyaca yönelik olan ölçeklerin geliştirilerek alana katkı sağlandığı tespit edilmiştir. Cerrahi hastalıkları hemşireliği alanında geliştirilen ölçeklerin çoğunda ölçek geliştirme sürecine uyulduğu özellikle geçerlik ve güvenirlik uygulamalarında kriterlere tam anlamıyla uyum sağlandığı belirlenmiştir. Çalışmamızın hemşirelik alanında kullanılan ölçeklerin gelişmesinde ve ölçek geliştiren hemşirelere rehber olacağını düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler: