Abstract:

Türkçenin yabancı dil olarak öğretildiği sınıflarda öğrenciler arasındaki seviye farklılıkları çeşitli tekniklerle aşılabilir. Ne var ki, özellikle başlangıç seviyesindeki sınıflarda Türk soylu öğrencilerle Türk soylu olmayan öğrencilerin seviye farkı çok daha aşikârdır. Bu fark da Türkçenin zengin eklerinin doğru ve yerinde kullanılamamasından kaynaklanmaktadır. Özellikle durum eklerinde zorluk yaşandığı görülmektedir. Türk soylu öğrencilerin bu eklerle ilgili sorunu, ekleri kendi lehçelerindeki şekliyle kullanmak biçimde karşımıza çıkmaktadır. Ancak Türk soylu öğrenciler kendi dillerinde zaten var olan durum eklerini çok daha kolaylıkla anlayıp kullanabilmekteyken, Türk soylu olmayan öğrencilerin bu ekleri kavraması ve kullanabilmesi çok daha zor olmaktadır. Durum eklerinin ne zaman ve nasıl kullanılacağını tam olarak anlamak bu öğrenciler için uzun zaman alabilmektedir. Bu eklerin anadili Türkçe olan öğrencilere anlatıldığı şekilde anlatılması Türk soylu olmayan yabancı öğrencilerin anlayabileceği bir yöntem değildir. Bu eklerin, bu öğrencilere anlatılmasında öğrencilerin mümkünse kendi ana dillerinden de faydalanarak daha farklı ve çeşitli tekniklerin kullanılması gerekmektedir. Genelde Türkçenin ve özelde ise durum eklerinin tümdengelim yöntemiyle öğretilmesi her şeyden önce Türkçenin eklemeli dil yapısına aykırıdır. Pek çok Hint-Avrupa dilinin aksine, Türkçenin, dilintemelini oluşturan eklerden yola çıkarak tümevarım yöntemiyle öğretilmesi çok daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Biz çalışmamızda öncelikle Türk soylu ve Türk soylu olmayan öğrenciler arasındaki farklılıklara değinecek, daha sonra çeşitli ders kitaplarını inceleyerek durum eklerinin bu kitaplarda nasıl ele alındığını göstereceğiz.  Genel bir değerlendirmeden sonra Uşak Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezindeki deneyimlerimizden yola çıkarak ve benzer eklerin/ yapıların bulunduğu diğer dillerin öğretim yöntem ve tekniklerini de irdeleyerek yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde durum eklerinin nasıl daha verimli öğretilebileceği konusunda yeni fikirler sunmaya çalışacağız.

Keywords: