Özet:

21. yüzyıl becerilerine sahip fen okuryazarı olan bireyler yetiştirilmesinde fen öğretim programı ilkokul 3. ve 4. sınıftan itibaren fen öğretiminde araştırma-sorgulama, argümantasyon, STEM yaklaşımlarının kullanımına vurgu yapmaktadır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında 2010-2020 yılları arasında ilkokul düzeyinde gerçekleştirilen araştırma sorgulama, argümantasyon ve STEM temelli uygulamaları kapsayan araştırmalar tematik içerik analizi yöntemi kullanılarak güncel eğilimleri incelenmiştir. Araştırmanın veri analiz birimini 47 yayın oluşturmaktadır. Veri analiz birimini oluşturan çalışmalar yayın yılı, yayın türü, sınıf düzeyi, konu/ünite, öğretim yöntemi/modeli, etkisi araştırılan değişken, araştırma yöntemi, uygulama süresi, örneklem sayısı, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri ve örnek etkinliğin varlığı kriterlerine göre tematik içerik analizi yapılmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, çalışmaların 2013 yılından itibaren yavaş yavaş artış gösterdiği, 4. sınıf düzeyinde yoğunlaştığı, Dünya ve Evren konu alanı kapsamında yapılan çalışma sayısının diğer alanlara göre oldukça az olduğu, çalışmalarda yaygın olarak 5E öğrenme modelinin kullanıldığı ve en fazla başarı, tutum ve bilimsel süreç becerilerine katkılarının araştırıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, araştırmaların 30-60 öğrenciyle, 4-14 hafta aralığında çoğunlukla nicel araştırma yöntemleri kullanılarak yürütüldüğü ve sadece tezlerde uygulama örneklerinin ek olarak sunulduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, 3. sınıf seviyesindeki çalışmaların oldukça sınırlı olduğu, argümantasyon ve STEM temelli uygulamaların, araştırma-sorgulama uygulamalarına nazaran oldukça az sayıda olduğu, 21. yüzyıl becerileri gelişiminin incelendiği çalışmaların ise yok denecek kadar az olduğu söylenebilir. Uygulamaya yönelik çalışmaların ilkokul düzeyinde yaygınlaştırılması fen okuryazarı bireyler yetiştirilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: