Abstract:

İsrail ileri derecede politize bir topluma sahiptir. Büyük Britanya mandasının erken dönemlerinden başlayarak siyasal partiler Yahudi toplumu içinde her yere uzanan güçlü siyasal kurumlar olarak belirmiştir. Gerek uygulanan nisbi temsil sisteminin uç bir örneği, gerek İsrail toplumunun karmaşık yapısı İsrail siyasetinde çok sayıda siyasal partinin doğmasına neden olmuştur. Karmaşık bir topluma sahip olan İsrail'de çeşitli toplumsal çatışmalar görülmektedir. Diğer batılı demokrasilerde temel çekişme sol ve sağ arasındadır. Ancak İsrail'deki tek temel mücadele ekseni bu olmayıp, siyonist-siyonist olmayan, Aşkenaz-Sefarad, dinci-laik, Arap-Yahudi çatışmaları başlıca kırılmaları oluşturmaktadır. Bu çatışma ve kırılmalar ülkedeki parti sayısını yükseltmektedir. İsrail'deki partileri dört grup içerisinde inceleyebiliriz: 1. Merkez ve Merkez-Sol Partiler, 2. Merkez Sağ ve Milliyetçi Partiler, 3. Dinci Partiler, 4. Arap Partileri. Sol kanattan İşçi Partisi ve sağ kanattan Likud, İsrail'deki başat partilerdir. 1977 Mayıs'ına kadar İşçi Partisi ve öncesinde onun selefi Mapai İsrail politikasındakiönde gelen siyasal kurum olmuştur. İşçi Partisi dışında; Meretz-Yahad, Şinui ve Am Ehad gibi partiler de sol kanattaki diğer partileri oluşturmaktadır. Likud'un sağında da aşın milliyetçi partiler konumlanmıştır. "Haredi" terimi Yahudi dinci partilerini ifade eden bir sözcüktür. Likud ile İşçi Partisi arasındaki denge siyasetinde haredi partiler anahtar bir rol oynamaktadır. İsrail'de, Arap-Yahudi çatışması Arap partilerinin var oluş nedenini oluşturmakta ve Arap oyları artan biçimde bu Arap partilerine gitmektedir.

Keywords: