Abstract:

Kültür bitkilerinde, birçok hastalık ve zararlı etmen farklı dönemlerde zarar oluşturmakta ve ürün kayıplarına neden olmaktadır. Bitkilerde hastalıklara yol açan etmenlerden biride virüslerdir. Virüsler, meydana getirdikleri ürün kayıpları ve mücadelelerinin zor olması nedeniyle en önemli etmenlerden biri olarak kabul edilmektedir. Kültür bitkilerinde 73 cins ve 49 familyaya ait 1550 farklı tür, virüsler tarafından hastalandırılmaktadır. Bitkilerde hastalık yapan 1000’den fazla virüs etmeni olmakla birlikte, bunlar içerisinde Tobacco mosaic virus (TMV), Cucumber mosaic virus (CMV), Tomato spotted wilt virus (TSWV), Tomato yellow leaf curl virus (TYLCV), Potato virus X (PVX), Potato virus Y (PVY), Plum pox virus (PPV), Cauliflower mosaic virus (CaMV), Brome mosaic virus (BMV) ve African cassava mosaic virus (ACMV) virüs etmenleri, en önemli bitki patojeni 10 virüs arasında kabul edilmektedir. Virüslerin yayılmasında rol oynayan önemli konukçulardan biri de yabancı otlardır. Yabancı otlar, virüsleri, kültür bitkilerinin bulunmadığı dönemlerde barındırması ve birçok vektör böceğe konukçuluk etmesi sebebiyle, yeni virüs enfeksiyonlarının ortaya çıkmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye İstilacı Bitkiler Kitabında yer alan 50 istilacı bitki türü, virüslere konukçuluk etmeleri yönünden gözden geçirilmiştir. Çalışma sonunda, istilacı bitkilerde en çok Tomato spotted wilt virus (TSWV), Tobacco mosaic virus (TMV), Potato virus Y (PVY), Cucumber mosaic virus (CMV), Tomato yellow leaf curl virus (TYLCV) etmenleri ile ilgili tespitlere rastlanmıştır. Buna göre çok kolay yayılabilen istilacı bitkilerin önemli hastalıklara yol açan virüsleri de beraberinde taşıdığı düşünülmektedir

Keywords: