Özet:

Günümüzde en yaygın cezalandırma aracı olarak kullanılan hapis cezasının, cezalandırmanın amaçlarıyla çelişen birtakım sonuçları da bulunmaktadır. Hükümlünün ceza infaz kurumunda yeni suçlar ve suç yöntemleri öğrenmesi, başka hükümlülerle tanışıp birlikte suç eyleminde bulunma kararı alması, suç örgütlerine katılması veya kurumda yeni suçlar gerçekleştirmesi yaygın ve iyi bilinen olumsuz sonuçlardandır. Bu durumun fiziksel yakınlık, ceza infaz kurumu alt kültürünü benimseme ve mahkumlaşma, damgalama gibi nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenlerin hükümlü üzerindeki etkisi ise infaz kurumunun türü, kurumda geçirilen süre, diğer hükümlüler ve hükümlünün sosyal çevresi ile ilişkileri gibi etkenlere göre değişmektedir. Ayırıcı Birliktelikler Kuramı, bireylerin neden suça yöneldiğini açıklayan kuramlardan biri olup, hükümlülerin ceza infaz kurumunda yeni suçlara neden yöneldiklerini de açıklar. Ayırıcı Birliktelikler Kuramı’na göre, kişinin zihninde yasaya uygun ve aykırı düşünceler sürekli bir çatışma halindedir ve bu düşünceler kişinin çevresiyle kurduğu ilişkilere göre şekillenmektedir. Bu nedenle hükümlüler arası suç aktarımını olabildiğince azaltmak için hükümlü cezasını infaz ederken olumlu toplumsal ilişkiler kurması, var olan olumlu ilişkilerini koruyup geliştirmesi, olumsuz ilişkilerden ve suç düşüncesinden uzak tutulması temel alınmalıdır. Bunu sağlamak için ise hem ceza infaz kurumlarının yapısında hem de kurumlarda uygulanan iyileştirme programlarında çeşitli değişiklikler yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: