Abstract:

Bu çalışma, marjinal model yaklaşımlarından olan Genelleştirilmiş Tahmin Eşitlikleri (GEE) yöntemi üzerine çoklu atama yönteminin performansını değerlendirmeyi amaçlamıştır. Araştırma materyali olarak beş yıl süresince 1044 bireyden elde edilen uzun süreli veri yapısına sahip gözlemler kullanılmıştır. Çalışmada, sigara kullanım sıklığı Poisson dağılışına sahip cevap değişkeni ve bunun üzerine etkili olabileceği düşünülen değişkenler göz önünde bulundurulmuştur. Bu değişkenler, bireyin alkol kullanım sıklığı, bireyin sigara içmesine arkadaşın etki skoru, bireyin ailesini dinleme skoru, birey-aile ilişki skorları, ebeveynin evlilik durumu, cinsiyet ve yaş şeklindedir. GEE’de çalışma korelasyon yapısının belirlenmesinde dört farklı korelasyon yapısı incelenmiştir. Uygun korelasyon yapısının belirlenmesinde en küçük yarı olabilirlik uyum ölçütünü veren yapı en uygun çalışma korelasyon yapısı olarak belirlenmiştir.  Eksik gözlemlerin tahmininde, eksik gözlemlerin şansa bağlı (MAR) olduğu kabul edilmiş ve çoklu atama (MI) yöntemi uygulanarak eksik gözlemler tahmin edilmiştir. Böylece elde edilen tam veri setine tekrar GEE yöntemi uygulanarak MI-GEE sonuçları elde edilmiştir. Sonuç olarak, GEE ve MI-GEE için en uygun korelasyon yapısı bağımsız yapı olarak belirlenmiş ve bu yapı kullanılarak parametre tahminleri elde edilmiştir. Her iki durumda da ampirik standart hata tahmin sonuçları değerlendirilmiştir. Buna göre, eksik gözleme sahip veri setinde GEE sonuçları ve ampirik standart hata tahminlerinde sigara kullanımı üzerine alkol kullanımının ve aile ilişki sokurunun (p<0.001) ve yaşın etkisi (p<0.01) önemli bulunurken, MI-GEE sonuçlarında ise alkol kullanımı, aile ilişki skoru, cinsiyet, yaş (P<0.001) ve bireyin ailesiyle olan ilişki skoru (p<0.01) önemli bulunmuştur. Bununla beraber, MI-GEE’deki standart hata tahminleri, eksik gözlemli veriye uygulanan GEE’deki tahminlere göre oldukça küçük elde edilmiştir.  

Keywords: