Özet:

Cumhuriyet döneminde Türk dilinin gereken değeri görmesi için çaba sarf eden birçok dil bilimcimiz vardır. Bunlardan biri de bilinen ismiyle Besim Atalay veya tam ismiyle Ahmet Besim Atalay, Türk diline yaptığı hizmetleri ve dilde öz kaynaklara dönüş yolundaki görüşleri ile dikkat çeken ve her şeyden önce Divanü Lügati’t-Türk tercümesiyle tanınan bir Türkçe aşığıdır. Ancak Besim Atalay, Divanü Lügati’t-Türk tercümesinin yanında Türkçe için yaptığı diğer önemli çalışmalarla da araştırılması gereken önemli bir dil âlimimizdir. Bu çalışmanın amacı bir dil bilimci olarak Besim Atalay’ın Türk diline olan katkılarını ele almaktır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen dokümanlar, Besim Atalay’ın Türkçenin gelişmesi için yazdığı kitaplar ve çeşitli dönemlerde dergilerde çıkan Türkçe ile ilgili yazılarıdır. Besim Atalay hem son dönem Osmanlı medreselerini hem de İstanbul Üniversitesinde Yüksek Öğretmen Okulunu bitirmiştir. Yani hem Osmanlıyı hem de Cumhuriyetin ilk yıllarını bilen bir ilim adamıdır. Arapça ve Farsçanın yanında Türkçeyi çeşitli lehçeleriyle bilen Atalay, on dokuz yıl boyunca Türk Dil Kurumu üyeliği yapmıştır. Türk dil bilgisi grameri ve Türkçenin değişik lehçeleri konusunda kitaplar yazmış, Türkçenin zenginliklerini ve üstün yönlerini ortaya koymaya çalışmıştır. Hatta yaşadığı dönemde ortaya çıkan Güneş-Dil Teorisinin etkisiyle Türkçenin tüm dillerden üstün olduğunu da iddia etmiştir

Anahtar Kelimeler: