Özet:

Bu çalışmada hicri 7. yüzyılın ünlü mutasavvıf şairlerinden olan Faḫruddîn-i ‘İrâḳî’nin hayatı, yazdığı eserler, eserlerinin tespit edilmiş yazma nüshaları ve tenkitli neşirleri incelenmiştir. ‘İrâḳî ile ilgili tenkitli neşir çalışmaları genellikle İran’da yapıldığından İran’da yayımlanmış olan neşirler tespit edilmiş bu neşirlerde kullanılan yazma nüshalar hakkında bilgi verilmiştir. Şairlerin yaşamlarını konu alan tezkirelerden ‘İrâḳî’nin hayatıyla ilgili malumatlar elde edebilmek için ilgili kaynaklar araştırılmış ve şairin kendi eserleri de onun yaşamına ışık tutacak noktaların tespit edilebilmesi amacıyla tetkik edilmiştir. Ulaşılan malumatlara göre şairin yaşamıyla ilgiligeniş bilginin bulunduğu Dîvân mukaddimesi, diğer tezkirelere ve yeni araştırmaların neredeyse tümüne kaynaklık etmiştir. İran’da, ‘İrâḳî’nin hem bütün eserlerini içerisinde barındıran külliyatın tenkitli neşirleri hem de sadece Dîvânı’nın tenkitli neşirleri azımsanmayacak sayıda yapılmıştır. Fakat Iṣṭılâḥâṭ-ı Sûfîye, Lema‘ât ve ‘Uşşâḳnâme Türkçeye tercüme edilmesine rağmen Dîvânı henüz yeterli ilgiyi görememiş, Türkçeye de tercüme edilmemiştir. Türkiye kütüphanelerinde ‘İrâḳî’nin eserlerinin birçok yazmasının bulunması da dikkat çekmiştir.

Anahtar Kelimeler: