Abstract:

DeNora’nın (2000) “benlik teknolojisi” olarak ele aldığı kavram, müziğin bireylerin yaşamında kimlik, hafıza, algı gibi bireysel özerkliklerini düzenleme ve sürdürme çabasıdır. Bu bağlamda DeNora kişiliği, müzik beğenisi ve müzik tercihlerini de şekillendiren ve kişiliği genel olarak sosyo-kültürel ve biyolojik etkenlerle gelişen, davranışlar, algılar, bilişsel ve duygusal tepkiler bütünü olarak ele alır. Müzik bireylerin gündelik yaşam pratikleri içinde bir “öz-düzenleme (self-regulation)” aracıdır (2000:46). Aynı zamanda duygu durumlarını sürekli ve yeniden anlamlandırma ve inşa çabaları için etkin bir araçtır. Müzik beğenileri ve tercihleri de bu nedenle değişkendir. Bu bağlamda bir müziğin farklı zamanlardaki tercihi, DeNora’nın “benlik teknolojisinin” oluşma motivasyonu ile doğrudan ilişkilidir. Dolayısıyla DeNora’nın gündelik yaşam pratikleri içinde müzik ve birey arasındaki ilişkiyi inceleme amacı, müziğin kullanımında dinleyicinin rolünü sorunsallaştırmaktır. Bu makale, halen devam etmekte olan bir doktora tezinin (u ve Kimlik Bağlamında Gündelik Yaşamda Müzik Dinleme Biçimleri) pilot çalışma sonuçlarına odaklanmaktadır. Gündelik yaşam pratikleri içinde müziğin kullanım amaçlarını anlama ve yorumlamayı hedeflemekte, müzik ve duygu durumlar arasındaki etkiler incelenmektedir. Müzik tercihlerini belirleyen etkenler, müzik listelerinin hangi parametrelere göre oluşturulduğu inceleme konusudur. Ayrıca müzik ve duygu durum üzerindeki etkiler saptanmaya çalışılacaktır.

Keywords: