Özet:

İnsana özgü temel duygu durumlarından biri olan “kıskançlık” olgusu, bireyin anne rahmine düşüp oluşumunu tamamladığı andan itibaren hayatın her alanında kendini hissettiren bir algı türüdür. Dolayısıyla “kıskançlık” olgusunu, insanın varoluşundan itibaren incelemeye tabi tutmak mümkündür, denilebilir. Değişen dünya şartları altında yaşamını sürdürmeye çalışan insanoğlu, karşılaştığı olaylar ve kurmuş olduğu ilişkiler sonucunda anlamlandırılan veya anlamlandırılamayan birtakım duygular yaşar. Kıskançlık, ilişki hâlinde olunan anneye, babaya, arkadaşa veyahut sevgiliye yöneltilen içgüdüsel bir durum olmasıyla beraber zaman zaman bir tür savunma mekanizması ya da öz benlikte eksikliği hissedilen şeylere karşı duyulan temel bir ihtiyaç arayışı olarak karşımıza çıkmaktadır. Canlı ve cansız tüm varlıklara dair evrende olan ve evreni oluşturan her şey edebiyatın konusu olma özelliğini taşıdığından dolayı birçok sanat dalına malzeme olma özelliği taşıyan bu algı türü, kendini çeşitli edebî eserlerde de göstermiştir. Dünya ve Türk edebiyatında örneklerine rastlanan, kıskançlık teması çevresinde şekillenen edebî eserler, okuyucunun, eserdeki kahramanların kişilik özelliklerini ve bu kişilik özelliklerinin eserin kurgusunu nasıl ve hangi yönlerden şekillendirdiğini anlaması açısından oldukça önemlidir. Çünkü kahramanın iç dünyası çözümlenebildiği zaman okuyucunun okumuş olduğu metne de bakış açısı değişir. Çalışmamızın asıl amacını oluşturan kıskançlık olgusu da okunan metinlerdeki kahramanların tek bir duygu durum bozukluğu üzerinden anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Kıskançlık teması üzerine yazılmış çalışmalar olmasına rağmen Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nde Doktora Öğretim Üyesi olan Selda Uygur Gürbüz, 2021 yılında Çizgi Kitabevi’nden çıkan, Türk Romanından Örneklerle Edebiyat ve Kıskançlık adlı kitabında, edebiyat ve psikoloji ilişkisini esas alarak bazı romanlar üzerinden kıskançlık olgusunu psikanalitik açıdan inceleme yoluna gitmiştir.

Anahtar Kelimeler: