Özet:

Çoklu zekâ kuramı bireysel farklılıklara vurgu yapan ve son dönemlerde öğretim programlarında yer almaya başlayan bir öğretim kuramıdır. Bu çalışma çoklu zekâ kuramlarına dayalı etkinliklere ders kitaplarında yer verilme durumuna göre hangi zekâya ne kadar yer verildiğini belirlemek için yapılan bir çalışmadır. Çalışmada MEB tarafından okullara ücretsiz olarak dağıtılan ortaokul 8. Sınıf Türkçe dersi çalışma kitabı incelenmiştir. Verilerin toplanmasında betimsel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada ders kitaplarında hangi zekâya dayalı etkinliğe yer verilip verilmediği, en çok ve en az yer verilen zekânın hangisi/hangileri olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Metinlerde yer alan etkinlikler araştırmacı tarafından ayrı ayrı ele alınarak analiz edilmiş ve önceden belirlenen, Howard Gardner’ın zekâ çeşitleri sınıflandırılmasına göre incelenmiştir. Türkçe ders kitabında yer alan 6 temada toplam 204 metin tahlil edilmiştir. Etkinliklerde 198 ayrı etkinlikle en çok sözel dilbilimsel zekâya yer verildiği görülmüştür. En az olarak da kişilerarası zekâya 14 kez yer verildiği tespit edilmiştir. Müziksel zekâ, bedensel kinestetik zekâ ve doğa zekâlarına ise hiç yer verilmediği görülmüştür. Çocukların bilişsel ve duyuşsal öğrenme kazanımlarında önemli bir etkiye sahip olan ders kitaplarının bireyde var olan bütün öğrenme alanlarına hitap etmesi önemlidir. Bu bağlamda incelenen ders kitabında bütün zekâlara yer verilmemesi de ders kitaplarında yer alan etkinlikler için önemli bir eksiklik olarak kabul edilebilir.

Anahtar Kelimeler: