Özet:

İnsanlar kadın ve erkek şeklinde iki ayrı cinste çift olarak yaratılmıştır. Ve her bir cinse diğerinden farklı, birbirini tamamlayan, aynı, eşit, fazla ya da eksik nitelikler verilmiştir. Bu niteliklere uygun görevler ve haklar belirlenmiştir. Bu şekilde cinsler arasında bütünlük, denge, uyum ve dayanışma sağlanarak insana dünyada ve ahirette mutlu ve huzurlu olma imkânı verilmiştir. Bu çalışma kapsamında İslam hukukunda kadın ve erkeğin cinsiyetleri sebebiyle farklı ve aynı hükümlere tabi oldukları hususlara değinilerek ibadât ve muamelât konusundaki hükümlerde cinsiyetin etkisi araştırılmıştır. Konu ibadetlerde, mükellef olmada ve mükellef olunanları yerine getirmede cinsiyet şeklinde iki kısımda, muamelatta ise her iki cinsin bir araya geldikleri (ikisi için de geçerli olan hükümler) ve ayrıldıkları (ikisine de ayrı hükümlerin verildiği) konularda cinsiyet şeklinde ele alınmıştır. Konuyla ilgili ön araştırmada yapılan pek çok çalışmada cinsiyet eşitsizliğinin kaynağının din olduğu söylemlerinden dolayı İslâm hukuku açısından cinsiyetin incelenip araştırılmasına ihtiyaç hissedilmiştir. Çalışmanın sonucunda İslam hukukunda kadın ve erkeğin insan ve kul olmaya bağlı haklar ve ödevlerde eşit, taşıdıkları farklı nitelik ve rollere bağlı haklar ve yükümlülüklerde ise her iki cinsi de koruyan, bazen eşit bazen değil ama denk, misli ve aynı hükümlerin verildiği görülmüştür. Bu farklı hüküm ve uygulamaları haklı gösterecek objektif ve makul nedenlerin olduğu tespit edilerek cinsiyet eşitsizliğinin kaynağının din olduğunun bir yanılgı olduğu da ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler: