Atıf Sayısı
2
Görüntüleme
25
İndirme
7
Türklerin İslamlaşması yerleşik ve yarı göçebe grupları arasında farklı boyutlarda gelişti. Şehir, kasaba vb. yerleşim birimlerinde devletin himayesinde ve eğitim geleneğine bağlı olarak kitabi din anlayışına uygun bir İslamlaşma yaşandı. Yarı göçebe zümreler arasında ise kitabi dinden farklı “popüler İslam/halk İslam’ı” şeklinde ifade edilebilecek bir Müslümanlık hâkim oldu. Halk İslam’ının gelişmesinde aktif rol, büyük ölçüde kendilerini dine hizmete adayan gezgin dervişlerindi. Daha sonra Abdalân-ı Rûm diye adlandırılan bu gezgin dervişlerin bir kısmı tekke ve zaviye kurarak, Barkan’ın kolanizatör/yerleşimci diye nitelemesini hak edecek şekilde yarı göçebe halkın yerleşik hayata geçerek ziraî kültüre alışmalarına zemin hazırladılar. Diğer taraftan tekke ve zaviye çevresinde tarikat erkânı ve tasavvufî düşünceyle bütünleşen dini bir hayat söz konusuydu. Bununla birlikte şehirlisi ve göçebesiyle Türkler, temelde Orta Asya’dan getirdikleri aynı inanç formlarına ve inanç motiflerine sahiptiler. Nitekim bu inanç yapısının oluşturduğu gaza ruhuyla halk şehirlisiyle, köylüsüyle ve göçebesiyle, dinin ve devletin bekası için birlikte mücadele etmekten geri durmadılar. Bu makalede 13. yüzyılda gelişen bu sürecin Hacı Bektaş Veli’nin şahsında Bektaşiliğe evrilen boyutu irdelenmeye çalışılacaktır. Bu yapılırken öncelikle Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan Melâmiyye, Yeseviyye, Kübreviyye, Sühreverdiyye gibi dönemin tarikat çevresi irdelenecektir. Anadolu’da Vefâiyye bağlamında Babaîliğin yansımaları ele alınacak ve Hacı Bektaş-Ahi Evran ilişkisi dikkate alınarak Ahiliğin dönemin dini hayatına etkilerine işaret edilecektir. Nihayet Hacı Bektaş Veli’nin eserleri bağlamında onun dini-tasavvufî anlayışının temel esasları ortaya konulacaktır.
The Islamization of the Turks developed in different dimensions between settled and semi-immigrant groups. The city, the city, etc. In the settlement units, a Islamization occurred in accordance with the understanding of the religious literature under the state’s protection and according to the educational tradition. Among the semi-immigrant gems, it was a Muslim judge that could be expressed in the form of "popular Islam/People's Islam" different from the book religion. The active role in the development of the people's Islam was the travellers dervis who dedicated themselves largely to the service of religion. After that, some of these travellers, called Abdalân-i Rûm, established the tekke and zaviye, and prepared the ground for them to get used to the Zirae culture by passing to the settlement of the semi-immigrant people in such a way that they deserved the qualification of Barkan as a colonizator/locator. On the other hand, it was about a religious life that was integrated with the Tarikat Early and Tasavufist thought around the Tekke and Zaviye. However, with their urbanity and immigration, the Turks had the same forms of faith and motives of faith that they brought from Central Asia. In fact, they did not stop fighting together with the spirit of the Gaza, which was formed by this structure of faith, with the people of the city, with their peasants and their immigrants, for the protection of religion and the state. In this article, this process that develops in the 13th century will be attempted to reflect the size evolved to the Baktaşity in the person of Hacı Bektaş Veli. This will be done in the first place from Central Asia to Anatolia, which will extend to Melamiyye, Yeseviyye, Kübreviyye, Sühreverdiye, and the tarikat surroundings of the period. In the context of Vefâye in Anadolu, the reflections of the Fatherhood will be addressed and the relationship of Hacı Bektaş-Ahi Evran will be pointed out on the influences of the religious life of the Age of Fatherhood. Finally, in the context of the works of Hacı Bektaş Veli, the basic principles of his religious-tasavvufic understanding will be revealed.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
