Özet:

Antik Çağ’da Mısırlılardan başlayarak, yakın döneme kadar hemen her imparatorluk yabancı askeri unsurları kendi adına savaştırma yoluna gitmiştir. Kâğıt üzerinde ticaret işletmesi olarak gözüken ama sıklıkla istihbarat ve gizli askeri operasyonlarda kullanılan bu şirketler özellikle 2003 yılında Irak’ın ABD tarafından işgali ve sonrasında sıklıkla gündeme geldikleri için daha fazla bilinir ve tanınır hale gelmiştir. Ordudan emekli edilen veya ettirilen profesyonellerden oluşturulan özel askeri şirket personeli düzenli ordu birliklerinin tabi olduğu kurallara bağlı kalmadan çalıştırılmıştır. Ulusal güvenlik ve çıkarlarını gerçekleştirmek için benzer askeri şirketleri Rusya’da kullanmaya çalışmıştır. Ancak bu noktada Rusya Federasyonu Anayasası ve kanunlarından kaynaklanan bazı kısıtlamalar ortaya çıkmıştır. Rus Anayasası ve Rus Ceza Kanunu paralı askerlik ve özel asker şirketlerin kurulmasına izin vermemiş ve bu türden yapılanmaları ve faaliyetleri kanundışı olarak nitelendirmiştir. Gerek bu nokta gerekse de uluslararası güvenlik şirketleri piyasasına gerek ekonomik sorunlar gerekse de silahlı kuvvetlerinden gelen muhalefet sebebiyle geç kalan Rusya Federasyonu şirketleri pazardan Batılı şirketler kadar pay alamamıştır. Bu çalışmada Rusya’nın olaylara doğrudan müdahil olamadığı durumlarda kullanıldığı gönüllü savaşçı uygulaması ve daha sonra Wagner Grup’la özdeşleşen özel askeri şirketler sistemi kurma girişimlerinin ilk dönemi, 1999-2013 yılları arasındaki dönem açıklayıcı ve kronolojik bir yöntemle açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: