Özet:

Sporcuların yüksek performans sergileyebilmesinde yapılan antrenmanlar kadar duyguların da önemi büyüktür. İyimserlik ve karamsarlık duyguları da sporcu performansını etkileyen duygulardandır. Bu çalışmada, Sporcularda İyimserlik ve Kötümserlik Ölçeği'nin (SİVKÖ) geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmaya bireysel (n=193) ve takım sporu (n=218) yapan sporcular dahil edilmiştir. İki çalışma grubundan oluşan araştırmaya toplam 411 sporcu katılmıştır. Ölçeğin yapısının geçerliği ve güvenirliğini ortaya koymak amacıyla sırasıyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), Yakınsak ve Iraksak geçerlik analizi, Toplam madde korelasyonu, Cronbach Alfa, Spearman Brown, Guttman Split-Half ve Test Tekrar Test analizlerinden yararlanılmıştır.  Yapılan analizler sonucunda ölçeğin İyimserlik ve Karamsarlık alt boyutlarının geçerli ve güvenilir kriterlere uygun olarak faktörleştiği tespit edilmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda ölçeğin toplam varyansın %57,77'sini açıkladığı saptanmıştır. 5'li Likert tipinde değerlendirmeye sahip olan ölçek, 18 maddeden oluşmaktadır. SİVKÖ iki alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlar İyimserlik ve Karamsarlık alt boyutlarıdır. Özdeğeri 7.40 olan İyimserlik alt boyutu toplam varyansın %41.15’ini açıklamakta ve 9 maddeden oluşmaktadır. Özdeğeri 2.81 olan Karamsarlık alt boyutu toplam varyansın % 15.62’sini açıklamakta ve 9 maddeden oluşmaktadır. İlk dokuz madde İyimserlik alt boyutunu, son dokuz madde (10., 11., 12., 13., 14., 15., 16., 17. ve 18.) Karamsarlık alt boyutunu oluşturmaktadır. Bu alt boyutlar ve bu alt boyutlarda yer alan maddeler, yapılan Doğrulayıcı Faktör Analizi ile analize tabi tutulmuştur. Yapılan Doğrulayıcı Faktör Analizi’ne göre standart uyum indekslerinin karşılandığı sonucuna varılmıştır. SİVKÖ’nün  güvenirliğini test etmek amacıyla yapılan iç tutarlılık analizleri ve test tekrar test analizi doğrultusunda, ölçeğin yüksek düzeyde güvenilir ve zamana karşı kararlı bir yapıya sahip olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada Sporcularda İyimserlik ve Karamsarlık Ölçeği’nin (SİVKÖ) geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: