Özet:

Bu çalışma 1876-1909 yılları arasında tahtta bulunan Sultan İkinci Abdülhamit döneminde frengi hastalığına karşı yürütülen mücadelenin, geç dönem Osmanlı İmparatorluğunda modern devlet yönetim tekniklerinin kurulmasında nasıl bir dönüm noktası olarak değerlendirilebileceğini analiz etmektedir. Merkezileşmiş modern devlet iktidarının hastalığa karşı yürüttüğü mücadeleyle, niteliksel ve niceliksel olarak yetkin bir sosyal beden kurmayı hedeflediği savunulmuştur. Bu hedef doğrultusunda devlet iktidarının, insanların gündelik hayatlarına da müdahil olan yeni bir iktidar biçimiyle işlediği ortaya konulmuştur. Çalışma temelde devletin müdahil olduğu iki alana odaklanmıştır: Askere alma işlemlerinin ve fuhşun düzenlenmesi. Freniyle mücadele bağlamında ele alınan bu iki alan, modern devlet iktidarının uygulamalarının toplumdaki cinsiyet rollerini açığa çıkaran, pekiştiren ve yeniden kuran bir mahiyet arz ettiğinin ipuçlarını vermektedir. Anahtar Kelimeler: Frengi, Modern Devlet, Sosyal Beden, Toplumsal Cinsiyet Rolleri MODERN STATE AND MEDICINE: THE FIGHT AGAINST SYPHILIS DURING THE REIGN OF SULTAN ABDÜLHAMID II This article analyses how the fight against syphilis during the reign of Sultan Abdülhamid II (r. 1876-1909) can be seen as a turning point, in the late Ottoman period, towards the establishment of modern governmental techniques. It is argued that in the campaigns against this disease, the modern centralised state power aimed at creating a qualitatively and quantitatively competent social body in the specific Ottoman context, a social body on which new forms of political power operated in ways that interfered with people's daily life. From this point of view, the article deals with two main areas of state intervention: regulation of army conscription and of prostitution, reflecting the fact that modern state power addresses gender roles in society in distinctive ways. Keywords: Syphilis, Modern State, Social Body, Gender Roles

Anahtar Kelimeler: