Özet:

Varis dışı üst gastrointestinal sistem kanamalarının etyopatogenezinde yer alan faktörler son 20 yılda daha iyi tanımlanmıştır. Biz bu çalışmayla, etyolojik faktörlerin değişip değişmediğini, risk faktörlerini, kanama komplikasyonlarını ve mortalite oranlarını tekrar gözden geçirmeyi amaçladık. 1996-2003 yılları arasında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı kliniğinde, varis ve malignite dışı üst gastrointestinal sistem (GİS) kanaması ile yatarak tetkik ve tedavisi yapılan 221 hastada, retrospektif olarak, yaş, seks, etyolojik faktörler, predispozan faktörler ve kanama komplikasyonları ile mortalite irdelendi. Hastaların % 43.4'ünde sigara, % 17.6'sında alkol, % 49.8'inde aspirin, % 19.5'inde diğer nonsteroidal antiinflamatuar ilaç (NSAİİ) kullanımı, % 58.4'ünde komorbidite mevcuttu. Endoskopik olarak kanama nedenleri arasında % 41.94 ile duodenum ülseri 1. sırada, % 29 ile eroziv gastrit 2. sırada, % 20 ile mide ülseri 3. sıradaydı. Hastalarımızın %76.5'i erkek ve % 23.5'i kadındı. En fazla kanamanın 61-70 yaş grupları arasında olduğu görüldü. Seksen yaşından sonra varis dışı üst GİS kanamasının, kadınlarda erkeklerden 2 kat fazla olduğu saptandı. Başvuru sırasındaki kanama bulguları yalnız hematemez % 19, yalnız melena % 56.6, hematemezle birlikte melena % 20.3 olarak saptandı. Hastaların % 95.5'i medikal tedaviye, % 1.8'i cerrahi tedaviye yanıt verdi ve % 2.7'sinde mortalite gözlendi. Varis ve malignite dışı üst GİS kanamasında duodenal ülser ilk sıradadır. Aspirin ve diğer NSAİİ kullanımı üst GİS kanamasında artmış bir risk faktörüdür. Kanama, erkek cinsiyette kadınlara göre daha fazla ve 80 yaşından sonra ise kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Komorbidite, üst GİS kanamasında mortalite için bir risk faktörüdür. Prognoz skor sistemlerine göre düşük risk faktörüne sahip olan hastaların büyük bir çoğunluğu medikal tedaviye yeterli yanıt vermektedir.

Anahtar Kelimeler: