Özet:

Amaç: Bilişsel fonksiyonlar yaşlıların yaşam kalitesini etkileyen en önemli faktörlerden biridir. Bilişsel fonksiyonlar yaş, cinsiyet, sosyoekonomik düzey, komorbid hastalıklar gibi faktörlerden etkilenmektedir. Günümüzde yapılan bazı çalışmalar obezitenin de bilişsel fonksiyonları etkileyebileceğini işaret etmektedir. Bu çalışmada, 65 yaş ve üstü bireylerin bilişsel fonksiyonları ile obezite durumları arasındaki ilişkinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma Narlıdere Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi'nde kalan 65 yaş ve üzerinde 315 bireyle tamamlanmıştır. Katılımcıların kilo, boy, bel çevresi ölçümleri yapılarak kaydedilmiş, Standardize Mini Mental Teste ek olarak katılımcıların dikkat, hafıza, yürütücü bilişsel fonksiyonlarını değerlendiren Stroop Test, WMS-V Sayı Menzili Testi, Üç Kelime Üç Şekil Testi, Geriyatrik Depresyon Ölçeği, Günlük Yaşam Aktiviteleri Testi , Enstrümental Günlük Yaşam Aktiviteleri Testi ve araştırmacı tarafından hazırlanan, katılımcının sosyodemografik özelliklerini ve geçmiş obezite öyküsünü içeren anket formu yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Standardize Mini Mental Test ve nöropsikolojik test sonuçlarına göre 107 katılımcı ''bilişsel fonksiyonları azalmış'' ve 208 katılımcı ''bilişsel fonksiyonları normal'' gruplarına ayrılmıştır. Her iki grupta katılımcıların sosyodemografik özellikleri yaş haricinde benzer bulunmuştur. Bilişsel fonksiyonlarda azalma olan gruptaki katılımcıların yaş ortalaması (79.49±7.06), bilişsel fonksiyonları normal olan gruptaki katılımcıların yaş ortalamasından (76.25±7.38) yüksek bulunmuştur ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.001). Bilişsel fonksiyonlarda azalma olan grupta geçmiş obezite öyküsü olanların oranı yüksek bulunmuştur ve bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0.001). Lojistik regresyon modelinde bilişsel fonksiyonlarda azalma ile yaş (85≥ yaş odss oranı [OR]-_3.95; %95 güven aralığı [GA] 1.52-10.26) ve geçmiş obezite öyküsü- ([OR]- 9.15; %95güven aralığı [GA] 5.25-15.93) arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Sonuç: Günümüzde demansı tetikleyen faktörlerin açığa çıkarılması önemlidir. Birinci basamak hekimleri obez hastaları değerlendirirken, bilişsel fonksiyonları korumaya ve sağlıklı yaşlanmaya yönelik tedbirler almalıdır.

Anahtar Kelimeler: