Özet:

Tek başına bir anlamı olmayan, kullanıldıkları cümlede anlam ve görev kazanan, kendinden önce ve sonra gelen kelimeler arasında anlam ilişkisi kuran sözcüklere edat denilmektedir. Edatlar Türkçe dilbilgisi öğretiminde büyük bir öneme sahiptir. Ortaokul Türkçe derslerinde 6.sınıf kazanımlarında edat, bağlaç ve ünlem sözcük türlerine yer verilmiştir. Edatlar üzerinde pek çok görüş ayrılıklarının bulunduğu bir konudur. Yapılan çalışmalarda edatların anlam ve görevleri üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte cümle içinde anlam kazanmaları edatları metin bağlamında değerlendirmeyi gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Eser seçiminde uzman görüşlerinden hareketle Mustafa Kutlu’nun “Mavi Kuş” adlı hikâyesi tercih edilmiştir. Seçilen kitapta en çok kullanılan çekim edatları, bağlama edatları ve ünlem edatları sıralanarak bu sözcük türlerine metin içinden cümle örnekleri verilmiştir. Bununla birlikte metinde bulanan çekim edatları, bağlama edatları ve ünlem edatları için sıklık tabloları oluşturularak, bu sözcük türlerinin kitaptaki tüm sözcük sayısına oranı da hesaplanmıştır. Edatlar hakkındaki farklı görüşlere ve edat sınıflandırmalarına da yer verilen çalışmamızdan hareketle bağlaç ve ünlemlerin de edat özellikleri taşıdığı ve bu sebeple edat ortak başlığı altında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Edat, bağlaç ve ünlemler konusu dilbilgisi konuları içerisinde büyük bir öneme sahiptir. Bu konular öğrencilere öğretilirken Türkçe ders kitabı içeriği zenginleştirilmeli ve bilgilerin somutlaştırıldığı etkinliklere yer verilmelidir.

Anahtar Kelimeler: