Özet:

Hüzün turizmi son yıllarda Türkiye’de popüler bir konu haline gelirken, İngilizce karşılığı “dark tourism” olarak dünya literatüründe yer almaktadır. Çalışmada temel olarak, Türkiye’de hüzün turizmi konusu ile ilgili ve uluslararası yazında ise hüzün turizmi konusu ile ilgili yayımlanan çalışmaların bibliyometrik analiz yöntemine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla belirlenen çalışmaların belirli parametreler doğrultusunda mevcut özellikleri belirlenerek, değerlendirilmesi gereken konular ortaya konulmaya çalışılmıştır. Genel olarak hüzün turizmi (dark turizm) ile ilgili yapılmış çalışmaların ayrı parametrelere göre özet bir görünümünü ortaya koyabilmek için, Türkiye’de 2011-2021 yıllarında ve uluslararası yazında 1996-2022 yılları arasında yayımlanan çalışmalar bibliyometrik analiz yöntemine göre incelenmiştir. Yerli çalışmalar kapsamında Sobiad, Tr Dizin, Researchgate ve Google Akademikte yayınlanan dergilerde “hüzün turizmi” yazıldığında ulaşılan 36 makale değerlendirilmiştir. Uluslararası yazın boyutunda ise, Scopus veri tabanında “dark tourism” yazılarak gerçekleştirilen tarama sonucunda ulaşılan 271 araştırma konuya ilişkin yapılan çalışmalar kapsamında değerlendirilmiştir. Türkiye’de “hüzün turizmi” konusunda yapılan 36 makaleye ilişkin sonuçlar “yazar ve yayın yılı, yayın adı, yayınlandığı dergi ve anahtar kelimeler” başlıkları altında incelenmiştir. Uluslararası literatürde “dark tourism” konusunda yapılan çalışmalarda ise, “yayın yılı, yazarlar, konu alanları, kurumlar, ülkeler, yayın türü, anahtar kelimeler ve kaynaklar” incelenerek değerlendirilmiştir. Hüzün turizmi konusuna ilişkin çalışmalarda “en fazla iş birliği yapan yazarlar, ülkeler, kurumlar ve en fazla kullanılan anahtar kelimeler” parametrelerine göre tablo haline getirilerek değerlendirilmiştir. Scopus veri tabanından elde edilen bibliyografik veriler VOSviewer bibliyografik analiz programına aktarılarak “ortak yazarlılık” (Co-Authorship) ve “birlikte bulunma” (Co-occurrence) analizleri yapılmıştır. Analizlerde, VOSviewer programında her bir parametreye karşılık gelen, bağlantı gücü yüksek kavramlar üzerine haritalandırma yapılmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucunda elde edilen bulgulardan ulaşılan en önemli sonuç, Türkiye’deki hüzün turizmi çalışmalarının dünyadaki çalışmalara kıyasla daha geç dönemlerde çalışılmaya başlamış olmasıdır.

Anahtar Kelimeler: