Özet:

Amaç: Diabetes mellituslu bireylerin komplikasyon risk algısı ve diyabet öz yönetim becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişkisel olarak yapılan çalışmanın verileri google formlar kullanılarak toplandı. Örneklem 153 diabetes mellituslu bireyden oluşmaktadır. Veriler tanıma formu, Diyabetes Mellitus- Risk Algı Ölçeği ve Diyabet Öz Yönetim becerileri ölçeği ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma ve medyan kullanılmıştır. Verilerin dağılımı Kolmogorov- Smirnov ve Shapiro-Wilk testi ile değerlendirilmiştir. Non-parametrik verileri değerlendirmek için Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. (p<0.05) anlamlı kabul edildi. Bulgular: Örneklemin yaş ortalaması 49.96 yıl, %51‘i kadın, %24.8’i okuma-yazma bilmiyor, %5.2’i lisansüstü eğitim sahibi, %45.1’inin gelir durumu kötü, %60.1’i Tip 2 diyabetli ve %36.6’sının en az bir komplikasyonu bulunmaktadır. Diabetes mellituslu bireylerin %87.6’sı komplikasyon gelişmesinden endişe duymaktadır, bu bireylerin öz-yönetim puanları endişe duymayan gruba oranla daha yüksek bulunmuş olup ve istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Çalışmada en fazla yüksek kan basıncı (%91.5) ve görme problemi (%90.8) en az ise ayak amputasyonu (%66) gelişmesinden endişe duyulduğu görülmüştür. Sonuç: Diabetes mellituslu bireylerin öz-yönetimleri sosyodemografik ve hastalığa bağlı özelliklerden etkilenmektedir. Bireylerin, komplikasyon risk algılarının yüksek olmasının diyabet öz-yönetiminde pozitif artış sağladığı görülmüştür. Diabetes mellituslu birey eğitimlerinin geliştirilmesinde komplikasyon risk algısının öz yönetim üzerindeki etkisinin dikkate alınması önerilir.

Anahtar Kelimeler: