Abstract:

Birincil ve ikincil mortgage piyasaları sermaye piyasaları için önemli bir yere sahiptir. Bu piyasalarda mortgage piyasalarında oluşan mortgage faizleri, uzun dönemli faizlerden ve merkez bankası para ve faiz politikalarından etkilenmektedir. Bunun sonucunda faizlerde meydana gelen değişmeler de gayrimenkul talebini ve değerini değiştirmektedir. 1990’lı yıllardaki yüksek reel faizlerin gayrimenkul gibi uzun vadeli yatırımları olumsuz etkilediği önermesi kabul edilirse, 2000’li yıllarda izlenen para ve maliye politikası; özelikle TCMB’nın izlediği enflasyon hedeflemesi stratejisi ile uzun dönem faizlerin düşmesi gayrimenkul talebini arttırmıştır. Bu gelişmeler de gayrimenkul fiyatlarını etkilemiştir. Çalışmada gayrimenkul fiyatlarını etkileme açısından mortgage faizlerinin gelişimi, TCMB para ve faiz politikalarının gayrimenkul değerine olan etkisi Türkiye genelinde araştırılmıştır. Analiz kısmında, Johansen eşbütünleşme testi kullanılmış ve modellerin uzun dönem katsayı yorumları FMOLS, DOLS ve CCR tahmincileri hesaplanarak yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Türkiye’de 2007q1-2017q2 döneminde mortgage oranları TCMB faiz oranlarından etkilenmekte ve bu iki değişken arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Konut fiyatlarının mortgage oranlarına verdiği tepki ise negatif yönlüdür.

Keywords: