Abstract:

Çeviri edebiyat eserleri, çocuklar için dışarıya açılan bir penceredir. Çeviri sayesinde çocuklar yabancı dünyayı ve başka kültürleri tanıyarak öğrendikleri yeni kültürle kendi dünyasını karşılaştırma fırsatı bulur. Mizah içeren edebî eserler, öğrenme işini en iyi eğlenerek ve gülerek yapan çocukların zihinsel ve ruhsal gelişimleri açısından da büyük önem arz etmektedir. Çocuklar kendi dünyaları dışında yabancı olan toplumların mizahlarını çeviri yoluyla öğrenmektedirler. Kültürel ve dilsel ögeler içermesi sebebiyle çocuk edebiyatında mizahın başka bir dile ve kültüre aktarılması son derece zordur. Çocuk edebiyatında mizahın aynı zamanda çocuğa göreliğin düşünülerek aktarılması gerekmektedir. Bu bağlamda çalışmada çocuk edebiyatındaki mizah unsurlarının çevirisi ele alınmıştır. Yusuf Asal’ın kaleme aldığı Bizim Matrak Sınıf adlı kitap serisinin Arapçaya çevirisinin incelendiği çalışmada kaynak metinlerde yer alan mizah unsurları Johnson (2010) tarafından geliştirilen resimli çocuk kitaplarındaki mizahi unsurları inceleme formuna göre belirlenmiştir. Ayrıca mizah unsurlarını aktarırken hangi çeviri stratejilerinin kullanıldığı incelenmiş ve çeviriler Newmark’ın (1988) eşdeğerlik yaklaşımı bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular doğrultusunda, mizah unsurlarının çok fazla dilsel ve kültürel referanslar içerdiği gözlemlenmiş, buna bağlı olarak çevirmenin pek çok yerde kültürel ve betimleyici eşdeğerliğe başvurmak durumunda kaldığı görünmüştür. Bu bağlamda mizah unsurlarının aktarımı sırasında sorunlar yaşandığı ve bunun kültürel mizah kayıplarına sebep olduğu saptanmıştır.

Keywords: