Abstract:

Urdu Edebiyatının büyük şair ve filozofu Muhammed İkbal, Urduca ve Farsça kaleme aldığı eserlerde Doğu ve Batı edebiyatından birçok şair, filozof, hükümdar ve siyasetçiye yer vermiştir. Bu isimler arasında düşüncelerinden etkilendiği filozoflar, şairler ve dünya tarihine yön veren isimler bulunmaktadır. İkbal, şiirlerinde peygamberlere ve İslamiyet’in önde gelen şahsiyetlerine de atıflar yapmıştır. Eserlerinde sadece olumlu kişilikleri değil örnek teşkil etmesi için Ebu Leheb gibi olumsuz kişilere de telmihler yazmıştır. Eserlerinde gençlere ve Müslüman toplumlara örnek olması için sık sık uyarılarda bulunmuş ve onları harekete geçirmek için tarihe yön vermiş kişilerden örnekler sunmuştur. Ayrıca, yaşadığı coğrafyanın önemli karakterlerine ve yakın dostlarına da şiirlerinde yer vermiştir. Fars edebiyatına hâkim olan İkbal, şiirlerinde Fars edebiyatının en önemli isimlerine telmihler yapmış ve beyitlerine tazminler yazmıştır. Seçtiği beyitleri kendi düşüncesiyle harmanlayarak yeniden sunmuştur. Bu çalışmada Fars şairlerinin İkbal’in düşünce dünyasında yarattığı etkiler ve İkbal’in şiirine yansımaları ortaya konmaya çalışılmıştır. İkbal’in Urduca eserleri incelenmiş ve burada geçen Fars şairleri derlenmiştir. Seyyid Abid Ali Abid ‘in “Talmihat-ı İkbal” eseri referans alınarak Urduca kitaplarında telmih yaptığı Fars şairleri seçilmiştir. Ayrıca şairlerin biyografilerine ve bu şairlerin İkbal’in hangi eserinde geçtiğine yer verilmiştir.

Keywords: