Görüntüleme
135
İndirme
33
Kültürel mirasın sonraki kuşaklara aktarımı için çeşitli yol ve yöntemler mevcuttur. Bunlardan biri de çağdaş sanatlardan yararlanmaktır. Dede Korkut kültür mirasının UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesine kaydedilmesinden sonra bu konudaki dikkatler yoğunlaşmıştır. Devlet Tiyatroları oyuncuları tarafından sahnelenen Bir Nefes Dede Korkut adlı oyun, bu dikkatin uygulamaya konulmuş ilk örneklerinden biridir. Prömiyeri 13 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirilen oyun, Türkiye’de ve Türkiye dışında onlarca kez sahnelenmiş ve çeşitli ödüller kazanmıştır. Bu çalışmada Devlet Tiyatroları İstanbul Müdürlüğü kadrosundaki oyuncuların 20-21-22 Şubat 2020 tarihlerinde Erzurum Devlet Tiyatroları Sahnesinde sergiledikleri oyun incelenecektir. Oyunun tekstinin yayımlanmamış olması değerlendirmeleri güçleştirse de oyunun birkaç kez dikkatli bir biçimde seyredilmesi ile bu güçlük aşılmıştır. Bir oyunun seyircisine sunulduktan sonra tam anlamıyla gerçekleşmiş bir sanatsal eylem olduğu dikkate alındığında böyle bir incelemenin daha kavrayıcı olacağı açıktır. Oyunda Dede Korkut Kitabı’nın yüzyıllar öncesinde ortaya koyduğu iyilik, barış ve erdem mesajları çağdaş sahneleme tekniğinin imkânlarıyla seyirciye sunulmuştur. Oyun, içerik açısından olduğu kadar teknik açıdan da gelenekten yararlanmıştır. Geleneksel Türk tiyatrosunu oluşturan ve yüzlerce yıl Türk insanının dramatik gösterim ihtiyacını karşılayan karagöz, ortaoyunu, meddahlık, köy seyirlik oyunları, kukla ve tuluatın başlıca esin kaynağı olarak değerlendirildiği oyunda çağdaş sahneleme teknikleri de kullanılarak geleneğin geleceğe taşınması çabası sergilenmiştir. Göstermeci tiyatro tekniği ile dekorun, kostümün, aksesuarın, hatta oyuncunun en aza indirildiği oyunda bir anlatıcının sunumu eşliğinde Dede Korkut Kitabı’nda yer alan anlatılardan üçü sahnelenmiştir. Orijinal eserde Dirse Han Oğlu Boğaç Han, Duha Koca Oğlu Deli Dumrul ve Basat’ın Tepegözü Öldürdüğü boy olarak yer alan bu anlatılar oyunda bir anlatıcı aracılığıyla seyir- ciye aktarılmış, anlatı sırasında olaylar, oyun içindeki oyunlarla canlandırılmıştır. Bir Nefes Dede Korkut’ta bu dünyanın geçici olduğu, insanın buraya bir misafir olarak geldiği, kısa bir süre sonra buradan ayrılacağı düşüncesi vurgulanır. Geçici olan bu dünyada kalıcı olanın iyilik olduğu, insanın peşinde koşması gereken öncelikli değerin erdem olduğu ifade edilir. Korkut Ata’nın yüzlerce yıl öncesinde teşekkül eden ve yazıya aktarılan düşüncelerinin özünde de bu anlayış yatar. Bu nedenle oyun, esin kaynağı olan eserin tıpkısı olmamakla beraber onun yozlaştırılmış bir yansıması da değildir. Oyunun sergilendiği sahne de bu anlayış doğrultusunda düzenlenmiştir. Yer küreyi anımsatacak tarzda bir daire hâlinde düzenlenen sahnenin değişmeyen aksesuarı arasında bir kırmızı iplik yumağı ve sekiz adet uzun çubuk bulunmaktadır. İplik yumağının çözülmesi, sarılması, oyuncuların boynuna dolandırılması, oyunun tematik yaklaşımının somut göstergesi olarak varlığını korur. Yaklaşık bir buçuk metre uzunluğundaki çubuklar ise sahnedeki birçok dekoratif unsuru göstermeye yarar. Oyunda ışık ve efekt faktörlerinden etkili bir biçimde yararlanılmıştır. Dans ve müziğin yoğunluğu seyirciyi sahneye bağla- yan önemli bir unsur olarak dikkat çekmektedir.
There are various ways and methods for the transfer of cultural heritage to the next generations. One of these is the use of contemporary art. After Dede Korkut's cultural heritage was registered in the Unesco Untouched Cultural Heritage Representative List of Humanity, the attention on this topic has been focused. The game called A Breathing Grandfather's Fear, which is shown by the players of the State Theatres, is one of the first examples of this attention that has been put into practice. The premiere took place on March 13, 2019, the game has been shown dozens of times in Turkey and outside of Turkey and has won various awards. In this study, the players in the staff of the State Theatres Istanbul Directorate will be examined at the Erzurum State Theatres Scene on 20-21-22 February 2020. Although the text of the game has not been published makes it difficult to evaluate, the game has been overcome with a number of careful observations. Considering that a game has been presented to the audience after it is a literally performed artistic action, it is clear that such an examination will be more comprehensible. In the game, the messages of goodness, peace and virtue that the Grandfather's Book of Fear revealed centuries ago are presented to the audience with the possibilities of contemporary scenery technique. The game has been used as well as technically as in terms of content. The game, which forms the traditional Turkish theatre and has been considered as the main source of inspiration for the caragöz, midgame, meddahlık, village audience games, dolls and tuluat, which has been satisfied with the need for dramatic showing of the Turkish people for hundreds of years, has also shown the effort to move the tradition to the future using contemporary scenery techniques. Three of the stories included in the Dedek Horror Book, accompanied by the presentation of a narrator in the game where the decor, costume, accessory, and even the actor are minimized, with the performance of the showing the theatre technique. In the original work of Dirse Han Son Boğaç Han, Duha Koca Son Deli Dumrul and Basat's Tepegözü Killed's size these stories are transmitted through a narrative in the game, the events during the story are played with games in the game. In a Breath Grandfather Fear, the idea is highlighted that this world is temporary, that man comes here as a guest, that he will leave here shortly after. The temporary in this world is the good that is permanent, the priority that man must pursue is the virtue. This understanding lies in the essence of the thoughts of Korkut Ata, which were formed and translated to the writings hundreds of years ago. Therefore, the game is not a corrupt reflection of the work that is the source of inspiration, even though it is not the same. The scene in which the game is shown is arranged according to this understanding. Among the unchanged accessories of the scene arranged in an apartment in a style that reminds the earth, there is a red thread spoon and eight long stripes. The dissolving, hugging, cheating to the player's neck, preserves its existence as a concrete indicator of the thematic approach to the game. The stripes of about a half-meter length are useful to show many decorative elements on the scene. In the game, light and effect factors have been effectively exploited. The intensity of dance and music connects the audience to the stage – side attracts attention as an important element.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
