Özet:

Kültürlerarası farklılıklar, farklı kültür mensupları arasındaki karşılıklı etkileşim, yani iletişim sürecinde belirleyici ve yönlendirici rol oynarlar. Bu farklılıkların kaynağı gelenekler ve dinler gibi çok geniş bir yelpazeyi oluşturur. Bu husus göz önünde tutularak bu çalışmada daha pratik bir çerçeve benimsenerek kültürel farklılaşma konusu “somutsoyut” ölçeği bazında ele alınmıştır. Bu bağlamda Hofstede’nin zihinsel programlar olarak geliştirdiği ve güncelleştirdiği kültürel davranış örüntüleri, merkezî bir rol oynamaktadır. Zira bunlar, eylem oriyentasyonunun düzeyi olarak gerekçelendirilmektedir. Bu konu ile ilgili bir diğer varsayıma göre, kültürel farklılıklardan bazılarının kökenlerinin tarihsel olduğu; bazılarının ise, modernleşme sürecinin farklı aşamalarının bir sonucu olduğu ifade edilmektedir. Luhmann’ın geliştirdiği sistem kuramı çerçevesinde modernleşme, sosyal bir evrim olarak nitelendirilmektedir. Bu süreç içerisinde toplum, yatay farklılaşmadan önce, dikey yani hiyerarşik, daha sonra da işlevsel bir farklılaşmaya geçiş yapar. Bu evrim ile, ne dini ne de herhangi diğer bir değerlendirme söz konusu edilmez. Bu çalışmada hareket noktamızı, kültürel farklılıkların toplumsal farklılaşmanın biçimi ve aşamasından kaynaklandığı; şayet bunun geçerliliği kanıtlanamaz ise, söz konusu farklılıkların tarihsel olduğu düşüncesi oluşturmaktadır. Buna göre kültürel farklılıklar, Bühler’in iletişimin işlevi veya modeli temel alınarak sınıflandırılmaktadır. Bu bağlamda, iletişimsel davranışları da içeren farklı düzeyler arasındaki çıkarımlara yönelik ve daha çok örnekleme amacıyla önermelerde bulunulmaktadır. Bu çalışma, “küreselleşme olgusu ışığında analizimizden her bir kültüre yönelik ne gibi sonuçların ortaya çıkabileceği?” sorusunun tartışılması ile son bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: