Özet:

Amaç: Planlı Davranış Teorisi’ne göre hastaların akılcı ilaç kullanmaya yönelik bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemede kullanılabilecek Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği geliştirmektir. Yöntem: Metodolojik olarak yapılan araştırmanın örneklemini; bir Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran 550 hasta oluşturdu. Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği’nin geçerlik incelemesinde; kapsam geçerliği (kapsam geçerlik indeksi), yapı geçerliği (açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi) ve ölçüt geçerliği (Pearson’s korelasyon analizi) değerlendirildi. Güvenirlik incelemesinde; ölçek iç tutarlık (Cronbach’s alfa güvenirlik katsayısı) ve madde analizleri kullanıldı. Bulgular: Çalışmaya katılanların yaş ortalaması 53.00±9.62 yıl ve %66.9 kadındır. Ölçekte yer alan maddelere ilişkin uzman görüşleri arasında uyum olduğu saptandı (%90.71). Yapı geçerliği için yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 36 maddelik 6 faktörlü bir ölçek yapısına ulaşıldı. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda modelin veri ile kabul edilebilir bir uyum gösterdiği belirlendi. Ölçüt geçerliği için eş değerlik analizi yapıldı ve Morisky 8-Maddeli Tedavi Uyum Ölçeği kullanıldı. Morisky 8-Maddeli Tedavi Uyum Ölçeği (X=5.57±2.26) ile Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği (X=51.04 ± 7.39) puan ortalamaları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulundu. Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği Cronbach's alfa 0.85 bulundu. Sonuç: Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu belirlendi. Buna göre, hastaların akılcı ilaç kullanmaya yönelik bilgi, tutum ve davranışlarını değerlendirmek için bu Akılcı İlaç Kullanımı Ölçeği’nin kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: