Özet:

Çok eski zamanlardan günümüze kutsal olarak kabul gören su, insanoğlunun şekillendirdiği mekânlarda önemli bir etken olmuştur. Su yapıları olarak anılan günümüze kadar ulaşan suyun şekillendirdiği hamamlar, yüzyıllardır birçok medeniyetin kültürünü yansıtan anıtsal yapılardan biridir.  Antik çağda ilk olarak Yunan medeniyetinin izlerini taşıyan, sonrasında Roma, Bizans ve İslam toplumlarında önemli yapı türlerinden olan hamamlar ve oluşturduğu hamam kültürü küreselleşen dünyada eski değerini kaybetmekte ve kültürel miras değerimiz hamam yapıları korunmamakta, tarihi hamamlara verilen yeni işlevler mekân ruhunun kaybolmasına neden olmaktadır. Neolitik Çağdan bu yana çeşitli medeniyetlere tanıklık etmiş olan Şanlıurfa’nın zengin mimari ve kültürel birikimlerinin öğesi olan tarihi hamam yapılarını yeterli önem verilmemesi nedeniyle bir kısmı yok olmuş ya da yok olmaya yüz tutmuş harabe durumda, diğer bir kısmı da yapılan restorasyon çalışmaları sonucunda verilen işlevler ile yapının özgünlüğünü kaybolmasına neden olmaktadır. Günümüzde kullanımı devam eden hamamlar da birçok müdahale sonucu eskilik değerini yitirmiştir. Çalışmanın amacı Şanlıurfa’nın ilçesi zengin tarihi ve kültürü içinde barındıran Siverek tarihi hamamlarının kültürel miras bağlamında değerlendirilmesidir. Hamam kültürünün tarihsel süreci, Osmanlı hamam mimarisi ve Siverek örnekleminde tarihi hamam yapılarının mimari özellikleri ve günümüz durumları araştırılacaktır. Siverek’te hamam kültürü devam etmesine rağmen tarihi hamamları kullanılmayarak yok olmakta ve işlev değişikliğine gidilerek kullanılmaktadır. İncelemeler sonucunda durum değerlendirilmesi yapılarak Abdalağa, Cincıklı ve Yeraltı hamamları mimari miras bağlamında önemi vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: