Abstract:

Klasik Türk şiirinin poetikasının ve poetik terimlerinin belirlenmesine katkı sağlaması amacıyla yaptığımız bu çalışmada, “düşünce” kavramının klasik Türk şiirinde poetik bir çerçevede nasıl ele alındığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında belirlenen eserler incelendiğinde şairlerin düşünce kavramına karşılık olarak çoğunlukla “fikr ve endîşe” kelimelerini kullandıkları görülmüştür. Düşünceyi poetik çerçevede ele alan ve konunun farklı yönlerine değinen şairlerin bu değerlendirme dizeleri eserlerinde dağınık olarak yer almakla birlikte gazellerin mahlas beyitleri ve kasidelerin fahriye bölümleri yoğun değerlendirme bölümleri olarak görülmektedir. Şairlerin düşünce ile ilgili yaptıkları tespit ve değerlendirmelerden bazıları şu şekildedir: Şairin özgün bir düşünceye sahip olması çok önemlidir. Güzel, beğenilen ve değerli şiirler, özgün bir düşünce ile yazılabilir. Değerli, güzel anlam ve mazmunlar oluşturmak, yeni tarzda şiirler yazmak güçlü bir düşünce sayesinde mümkündür. Şiir, öncelikle şairin düşünce dünyasında şekillenip oluşur. Şiir, düşüncenin ürünüdür. Şairler yaptıkları değerlendirmelerde düşünceyi “kuş, deniz, inci, sihirbaz, haberci, mum, gül” gibi birçok unsura benzetmek suretiyle de düşüncenin farklı poetik yönlerine değinmişlerdir.

Keywords: