Abstract:

Sosyal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik gelis¸melerin hız kazandığı küresel çağda farklı ku¨ltu¨rlerin birbirleri ile ilis¸ki ve su¨rekli etkiles¸im halinde olması artmıştır. Bu gelis¸melerin sonucu olarak farklılıklara saygı ve hos¸go¨ru¨ degˆerlerinin önemi daha fazla ortaya c¸ıkmaktadır. Farklılıkların egˆitim ortamına yansıtılması, saygı ve hos¸go¨ru¨yle kars¸ılanması çok kültürlü eğitim ile sağlanabilir. Bu çerçeveden bakıldığında bu konunun önemi ve bu konuda yapılan çalışmaların sayısı giderek artmaktadır. Lisansüstü¨ çalışmaların alanyazına en o¨nemli faydalarından birisi, araştırmacılara gu¨ncel gelis¸meleri, uygulamaları veya eksiklikleri ortaya koyarak c¸o¨zu¨m önerilerini sunmasıdır. Bu bakımdan, özellikle başta sosyal bilgiler alanında olmak u¨zere çeşitli alanlar ile ilişkilendirilen çok kültürlü eğitim konusunu üzerine yapılan tezlerdeki eğilimlerin belirlenmesi alanyazın açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda aras¸tırmanın amacı çok kültürlü eğitim konusu üzerine yapılmış¸ lisansüstü¨ tezleri analiz ederek, tezlerdeki genel eğilimleri tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırma, çok kültürlü eğitim üzerine yapılmış lisansüstü tezlerin incelenmesine ilişkin bir betimsel içerik analiz çalışmasıdır. Araştırma kapsamında çok kültürlü eğitim üzerine yapılmış Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı’nın Ulusal Tez Veri Tabanı’nda yer alan erişim izni olan yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Veri toplama sürecinin bu aşamasında resmi internet sitesindeki “gelis¸mis¸ tarama’’ sekmesiyle aras¸tırmanın konusuna bagˆlı olarak “Çok kültürlü eğitim” anahtar kelimesi kullanılarak detaylı taramalar gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2009-2022 yıllarını kapsamaktadır. Araştırmanın sonucunda çok kültürlü eğitim konusu üzerine yapılan lisansüstü tezlerin çoğunlukla yüksek lisans tezlerinden oluştuğu, çalışma grubu olarak sıklıkla öğretmenlerin tercih edildiği görülmüştür. Araştırmadan elde edilen diğer sonuçlara göre, incelenen tezlerin en fazla 2019 yılında, eğitim programları ve öğretimi alanında, nicel yöntemler kullanılarak hazırlandığı tespit edilmiştir. Yüksek lisans ve doktora tezlerinde çoğunlukla “çok kültürlü eğitime yönelik tutum” konularının çalışıldığı görülmüştür.

Keywords: