Abstract:

İstanbul İli Yüzey Araştırmaları (İstYA) Projesi, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile 2013 yılında başlatılan, İstanbul’un Anadolu ve Avrupa yakalarında on beş ilçede (Sarıyer, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Silivri, Çatalca, Gaziosmanpaşa, Kartal, Maltepe, Beykoz, Şile, Çekmeköy, Pendik, Tuzla, Sultanbeyli, Sancaktepe) çalışma izni bulunan arkeolojik yüzey araştırmasıdır. Üç uygulama alanında araştırmalar gerçekleştirilmektedir: Arazi çalışmaları, sözlü tarih çalışmaları ve coğrafi bilgi sistemleri çalışmaları. Arazi çalışmaları, sistematik yüzey araştırması şeklinde gerçekleştirilmektedir. Araştırılan bölgenin buluntu durumuna göre gerekli durumlarda yoğun yüzey araştırması da yapılmaktadır. Sözlü tarih çalışmaları, arkeolojik projelerde yıllar içerisinde kullanıldığı bilinmekle birlikte tarihöncesi dönemleri kapsayan bir arkeolojik yüzey araştırması projesine ilk kez İstYA projesi ile eklenmiş bir uygulama alanıdır. Çalışılan ilçelerde ağırlıklı 70 yaş üzeri olan ve en az iki kuşaktır orada ikamet eden kişiler ile bölgenin geçmişi hakkında yapılan sözlü mülakatlar video çekimi ile kayıt altına alınıp sonrasında da deşifre edilmektedir. Coğrafi bilgi sistemleri çalışmaları ise arazi çalışmalarını destekleyen bir uygulama alanıdır. Gezilen tüm alanların koordinatları belirlenerek çalışmalar sonrası çeşitli içeriklerde haritaları hazırlanmaktadır. Proje kapsamında 2013 yılında Silivri’de, 2014–2015 yıllarında Çatalca’da, 2016–2017 yıllarında Büyükçekmece’de, 2018–2019 yıllarında da Beykoz’da araştırmalar tamamlanmıştır.1 2021– 2022 yıllarında ise çalışmalar Şile ilçesinde gerçekleşmiştir. Bu yazı kapsamında İstYA Projesi Şile çalışmalarına dair bir ön değerlendirme sunulacaktır.

Keywords: