Özet:

Uzun yıllar boyunca “Rasyonel Seçim Teorisi” akademik çevrelerde ekonomistlerin davranış analizi konusunda başvurduğu bir yöntem gibi tanınsa da aslında pek çok disiplin tarafından kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Rasyonel Seçim Teorisinin bilimsel çalışmalardaki yerini iktisat, sosyoloji, antropoloji, uluslararası ilişkiler disiplinlerindeki uygulamalar inceleyerek pekiştirmektir. Öncelikle, teorinin 18.yüzyıldan günümüze kadar olan yolculuğu ele alınmış ve “rasyonel” davranış tanımı ve bu konudaki farklı görüşlere yer verilmiştir. Daha sonra rasyonel seçim teorisinin iki ucunu temsil eden tam rasyonalite ve sosyal rasyonalite şekilleri, teorinin boyutları, rasyonalite varsayımları, rasyonel seçimin aşamaları ve bireycilik akımı detaylandırılmıştır. Son bölümde ise teorinin geçirdiği evrim multi-disipliner bakış açısıyla incelenmiş ve “Homo Economicus” kavramı üzerinde durulmuştur. Sonuç kısmında teorinin günümüzde geldiği nokta anlatılmıştır. Genelinde “insan her zaman rasyonel mi hareket eder?” sorusuna cevap aranmış ve davranışı etkileyen alışkanlık, öykünme veya toplumsal sınırlar gibi kısıtların teoriye olan etkisi açıklanmıştır. Bu çerçevede, davranışsal iktisat kapsamında ele alınan “homo economicus”un yetersiz kalması nedeniyle ortaya atılan “sınırlı rasyonel davranış” modeli ve iki alt kuram “Oyun Teorisi” ve “Alışveriş Kuramı” da teorinin çıktıları olarak detaylı değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: