Özet:

Henüz Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde yer almamış epifani kelimesinin kökeni, Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde belirme, görünme, gözükme, ortaya çıkma, oluşma, belirti anlamlarına gelen “tezahür” kelimesinin, Yunancadaki karşılığı olan “epiphaneia”ye dayanır. Hristiyan terminolojisinde yeni doğmuş İsa’nın üç müneccim olarak da adlandırılan üç krala gösterilmesi ile dünyayı aydınlatacak kişinin varlığının onaylanması olayına işaret ederek ilahi veya yüce bir varlığın görünmesi manasında kullanılan bu kelime, Hristiyan terminolojisi dışında ise insan hayatının dönüm noktaları, ilham anları, manevi aydınlanma anı gibi daha genel anlamlarda kullanılmıştır. Önemli bir konunun ortaya çıktığı olay, insan hayatının akışında ani bir değişikliğe yol açan farkındalık anı, bu farkındalık anında ortaya çıkan durumun anlamını veya özünü aniden kavrama, ilahi olsun olmasın beklenmedik bir şekilde tezahür eden manevi bir fikir aydınlanmasının birey üzerinde bıraktığı tesir gibi anlamlar da kazanmış olan bu kavram, yaygın biçimiyle ise aniden bir şeyin özünü anlama veya anlamını bulma duygusu manasında kullanılmıştır. Epifani kavramı üzerine yazılmış eser ve yapılmış çalışma sayısının azlığı nedeni ile akademik ortamlar da dahil olmak üzere yabancısı olunan bu kavramın tanınmasına ve anlaşılmasına katkı sunmak üzere bu çalışmanın ilk adımında epifani kavramı üzerine kaleme alınmış iki kitaptan (İsmail Öğretir - Edebiyatta Epifan, Elise Ballard - Epifani: Hayat Değiştiren Anlar) hareketle kavramın kuramsal izahı yapılacak, ikinci adımında ise edebî eserler üzerinde tespit edilen epifanik anlar paylaşılarak ele alınan konu edebî eserlerdeki bu olay ve durum örnekleri üzerinden somutlaştırılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: