Özet:

Kooperatif, ortak çıkarları doğrultusunda bir araya gelen kişilerin oluşturduğu birlikteliktir. Kooperatiflerin kuruluşlarında ekonomik etkenlerin yanı sıra sosyal amaçlar da etkili olmaktadır. Bu yüzden kooperatifler ile ticaret şirketleri arasında önemli farklılıklar vardır. Kooperatiflerde nihai amaç, kazanç elde etmekten ziyade ortaklarının sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamaktır. Buna bağlı olarak kooperatiflerin kendilerine özgü birtakım ilkeleri ve özellikleri bulunmaktadır. Kooperatiflerde esas olan ortaklarıyla işlem yapmaktır. Dönem sonlarında olumlu gelir gider farkı gerçekleşirse, ortaya çıkan gelir fazlası kooperatifle yapılan işlem hacmine göre ortaklara iade edilmektedir. Bu işlemin adı risturn olmakla birlikte kooperatifleri ticaret şirketlerinden ayıran en önemli farklılıktır. Kooperatiflerde özellik arz eden hususların ve muhasebe işlemlerinin anlatıldığı bu çalışmada öncelikle kooperatif tanımına ve ilkelerine yer verilmiş, ülkemizde kooperatifçilik alanını düzenleyen temel kanun olan Kooperatifler Kanunu’nda öne çıkan maddeler açıklanmış ve kooperatiflerin ticaret şirketlerinden farklılıkları belirtilmiştir. Daha sonra ülkemizde kooperatiflere sağlanan vergi avantajları ile ilgili bilgi verilmiş, risturn terimi açıklanmış, risturnun hesaplanması ve muhasebeleştirilmesi ile kooperatiflerde dönem sonlarında ortaya çıkan olumlu ve olumsuz gelir gider farklarının muhasebeleştirilmesi ele alınmıştır. Sonuç kısmında ise çalışmada üzerinde durulan konulara yönelik genel olarak değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: