Özet:

Uzaktan eğitim ve salgın sürecinde eleştirel medya okuryazarlığının önemi çok artmıştır. Bunun öncesinde ise eleştirel düşünme, 21. yüzyıl becerilerinden biri olarak kabul ve ilan edilmişti. Öğrencinin eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesi de bir öğretmen öz yeterliliğidir. İlköğretim ve ortaöğretim düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinde medya mesajlarıyla ve manipüle edici içeriklerle sık karşılaşması öğretmenlerin işini zorlaştırmış gibi görünse de aslında öğretmenin kılavuzluk vazifesinin en önemli pekiştiricisi hâline gelmiştir. Bu kavramsal çerçeve dâhilinde bu çalışmayla öğretmen adaylarının eleştirel medya okuryazarlığı farkındalığının arttırılması, eleştirel düşünme ve medya okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca bu çalışmayla öğretmen adaylarının görüntülü medya metinlerinin açık ve örtük mesajlarını kendi oluşturdukları iç eleştiri mekanizması aracılığıyla süzgeçten geçirmenin incelikleri ve önemini fark etmelerini sağlamak planlanmıştır. Bu çalışmada karma yöntem desenlerinden iç içe desen kullanılmıştır. İlk aşamada ön test-son test tek gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının eleştirel medya okuryazarlığı becerileri hakkında betimleyici ve geliştirici yaklaşımın benimsendiği bu çalışmada; betimlemede, takip etmede ve sonrasında gerçekleştirilen atölye çalışmalarının sonuçlarının manidar olup olmadığının değerlendirilmesinde nitel verilerden de faydalanılmıştır. Çalışma kolay ulaşılabilirlik esasında bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 64 gönüllü öğretmen adayıyla yürütülmüştür. Nicel verilerin analizinde betimleyici analizler ve tek örneklem t-testi; nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmada katılımcıların Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği’nden eğitimler öncesi ve sonrası aldıkları ortalama puanlar arasında manidar bir farklılık oluşmamıştır. Bununla birlikte katılımcıların eleştirel medya okuryazarlığı becerisi kazandıklarına dair nitel bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: