Abstract:

Planlama, belirli hedefler doğrultusunda geleceği şekillendiren karar alma sürecidir. Bu sürecin bütünsel ve doğru şekilde işleyebilmesi için planlamayla ilgili kurumların görevlerinin net bir şekilde tanımlanması, kurumsal yetki ve hizmet sınırlarının görevi sürdürecek nitelikte doğru belirlenmesi ve planlama mevzuatının işlerliği sürdürecek düzeyde belirlenmiş olması gerekmektedir. Ancak Türkiye’de mekânsal planlamayı yönlendiren 3194 sayılı İmar Kanunu ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin dışında, her ölçekteki plan yapım ve onay aşamalarına dâhil olan kurumlar ve mevzuatları, tanımlanan ideal sürecin tamamlanmasını geciktirmektedir. Çünkü planlama hiyerarşisinde yer alan planların kurumsal yetki açısından belirsizliklerinin yanı sıra ilgili mevzuatta tanımlı bazı planların ise kim tarafından yapılacağı, onaylanacağı ve yapılmasında zorunluluk olup olmadığı belirsizdir. Ayrıca, Türkiye’de üst ölçekli planlar ile alt ölçekli planlar arasında ilişki kurulamaması uzun vadede bütüncül yaklaşımla ele alınması gereken sosyal, ekonomik ve ekolojik politikaları ve planlama kararlarını etkisiz hale getirmektedir. Bu çalışma, Türkiye’de mevzuatta belirlenmiş yetkili kurumları ve kurumların görev alanlarını, planlama hiyerarşisi kapsamında yer alan planları ve mevzuatta adı geçmekle birlikte henüz uygulanmamış ve kim tarafından yapılacağı belli olmayan planları inceleyerek mevcut haliyle Türkiye’de planlama kademelenmesindeki sorun alanlarını ortaya koyacak ve ideal planlama süreci için önerilerde bulunmaktadır. Bu nedenle çalışma öncelikli olarak Türkiye'deki planlama hiyerarşisinin sorunlarından yola çıkarak mevcut hiyerarşinin iyileştirilmesi için eksiklikleri tespit etmeyi ve gereksinimleri belirlemeyi amaçlamaktadır.

Keywords: