Abstract:

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde gündeme taşıdığı ulaşım politikası, Yeni Türkiye Devleti’nin de modernleşme çabalarından birini oluşturmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet tarafından kentsel ulaşım faaliyetlerine önem verilmiş, buna paralel olarak da birbiriyle bağlantısı olan demiryolu güzergâhlarının inşası öncelik oluşturmuştur. Demiryolunun yapımının şehirlere pek çok katkısı olduğu gibi, iktisadi gelişmeler açısından da önemli bir yere sahiptir. Çünkü gelişmiş bir demiryolu ağı ile şehirlerde hem durgun olan tarım, hem de ticaret canlanmıştır. Nitekim, demiryolu güzergahının Balıkesir’de de sağlanması, mevcut kentin değişimini zorunlu kılmıştır. İktisadi ve ticaret kapsamında şehirde büyüme ve ilerleme kaydedilmiş, şehrin bu husustaki güçlenmesi gazetelere de yansımıştır. 1927 yılında yayınlanan Türkiye Salon ve İlanat Gazetesi’nin eki olarak çıkarılan kitapçıkta, Balıkesir ayrıntılı bir şekilde tanıtılmıştır. “İktisadi ve Ticari Balıkesir Rehberi” olarak adlandırılan kitapçıkta, cumhuriyetin kuruluş dönemindeki Balıkesir hakkında pek çok ipucu verdiği görülmektedir. Bu sebeple kitapçık, erken cumhuriyet döneminde Balıkesir’e tanıklık etmek isteyenler açısından bir belge niteliğinde olduğu gibi, ayrıca yine şehir hakkında derli toplu bilgi veren başka orijinal bir kaynak bulunmaması sebebiyle de ön plana çıkmıştır. Araştırmamızda, 1927 yılına ait Balıkesir’i detaylı bir şekilde incelemek için öncelikle Türkiye Salon ve İlanat Gazetesi esas alınmış, bunun yanı sıra salnameler ve konu hakkındaki mevcut kaynaklardan da faydalanılmıştır.

Keywords: