Özet:

Kentler yaşayan ve gelişen organizmalardır. Canlı bir organizmaya benzettiğimiz bu kentler, insanların yön verişleri ile oluşmaktadır ve daha sonra insanların hayatına, davranışlarına hatta duygularına yön verebilmektedir. Kentsel tasarım ilke ve kriterlerine uygun olarak tasarlanmış mekânlar ve kentler insan hayatına, psikolojik sermayesine olumlu katkılar sağlarken; tasarımda ilke ve kriterleri göz ardı eden kentler insanlar üzerinde olumsuz etkiye sebep olabilmektedir. Tüm bunlar değerlendirildiğinde kentsel tasarım uygulamalarının ve kent dokularının; insan psikolojisi ve yaşam kalitesi üzerinde önemli etkiye sahip olduğu sonucuna varılmaktadır. Kentler tasarlanırken, kullanıcıların fiziksel ihtiyaçları ile birlikte sosyal ve psikolojik ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır. Bu makalenin amacı kentlerde, kentsel tasarım uygulamalarının insanlar üzerindeki sosyal ve psikolojik etkilerini incelemek, insan psikolojik sermayesine katkılarını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda yerli ve yabancı literatürde yer alan bilimsel çalışmalar derlenerek elde edilen sonuçlar ortaya konulmuştur. Bu çalışmayla birlikte; kentlerin, kentsel tasarım uygulamalarının ve çevre tasarımının fiziksel boyutunun yanı sıra, insanlar üzerinde sosyal ve psikolojik etkilerinin de önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çekilmek istenmiştir. Kentsel tasarımın insanlar üzerinde somut etkisi kadar soyut etkisinin de göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır. Çalışma kentsel tasarım ve psikolojik sermaye kavramlarının ilişkisine dair sınırlı olan literatüre katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: