Abstract:

Doğu Akdeniz meselesi son dönemde Türkiye’nin uluslararası ilişkilerindeki en önemli sorunlardan biri haline gelmiştir. Doğu Akdeniz’de Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne karşı Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi bloğu arasında yaşanan gelişmeler, bölgede kıyısı bulunan diğer devletlerle birlikte Avrupa Birliği ülkeleri için de oldukça önemli bir hâle gelmiştir. Bu makalede Doğu Akdeniz meselesinin hukuki ve siyasi temel sebeplerine değinilmiş ve meseleye ilişkin Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki güncel siyasi gelişmeler irdelenmiştir. Deniz yetki alanlarının esas olarak devletler arasında akdedilecek anlaşmalar ile belirlenmesi prensibi, Doğu Akdeniz’e kıyısı olan devletleri bir antlaşma akdetme yarışına sokmuştur. Ancak bu antlaşmalar neticesinde ortaya çıkan tablo, Doğu Akdeniz’de birbiri ile çakışan deniz yetki alanlarının oluştuğunu göstermektedir. Türkiye, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Kıbrıs Cumhuriyeti sıfatıyla diğer devletlerle yaptığı anlaşmaları hükümsüz kabul ettiğini ifade etmektedir. Türkiye’nin 2019’da Libya ile akdetmiş olduğu deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin antlaşma ile belirlenen sınır ise Yunanistan’ın iddia ettiği münhasır ekonomik bölgede yer almaktadır. Diğer yandan Doğu Akdeniz konusunda Yunanistan’dan taraf olan Avrupa Birliği, Türkiye’ye karşı sert yaptırımların uygulanmasını dile getirmektedir. Avrupa Birliği’nin bu tavrı müzakerelerin yürütülmesini ve elde edilecek sonucun içeriğini etkileyebilecek niteliktedir. Belirtmek gerekir ki, hem Güney Kıbrıs Rum Yönetimi hem de Yunanistan’ın tarafı olduğu bu uyuşmazlıkta problemin özünü deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında adalara nasıl bir etki tanınacağı sorusu oluşturmaktadır. Bu noktada adaların da deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasında hakça ilkelere tâbi olduğu açıktır. Bu nedenle makalenin son kısmında söz konusu somut uyuşmazlık özelinde hangi ilkelerin gündeme gelebileceği incelenmiştir.

Keywords: