Görüntüleme
8
Arapça fetâ " فتى " kelimesinden türetilmiş ve "feda etmek, cömertlik, cesaret, gençlik, yiğitlik, mertlik, erlik,kardeşlik" gibi anlamlar ihtiva eden fütüvvet en genel anlamda bir Müslümanın edinmesi gereken ahlâkîerdemlerin bir özetidir. Fütüvvet, kendi nefsinin değil din kardeşinin menfaatini öncelemeyi, insanlarınderdiyle dertlenmeyi, beklentisiz ve karşılıksız iyilik ve ikramda bulunmayı, başkalarını kendinden dahaönemli, değerli ve saygın görmeyi gerektirir. Kökenini Müslümanlıktan öncesine kadar götürmek mümkünolmakla birlikte fütüvvet İslami dönemde dini bir içerik kazanmış, benzer ahlâkî öğretileri benimsemelerisûfîlerin de fütüvveti sahiplenmesini sağlamıştır. Tasavvuf ehli İslam dışı tezahürlerinden soyutlayarakfütüvveti tamamen dini bir kılıfa büründürmüştür. Tarihi süreçte fütüvvet teşkilatının resmi bir hüviyetkazanması ise Abbasî halifesi Nâsır li-Dînillâh dönemine rastlamaktadır. Fütüvvet birliklerini büyük birgüç olarak gören Halife, bu teşkilat aracılığıyla devletin siyasi ve sosyal açıdan otoritesini tekrar sağlamayıhedeflemiştir. Bu minvalde merkezi idareden yoksun ve zaman zaman isyan hareketlerine kalkışan fütüvvetgruplarını bir araya getirerek fütüvvetin bir teşkilat ve devletin resmi bir kurumu hâline dönüşmesinisağlamıştır. Halife Nâsır’a pek çok yönden danışmanlık yapan Şihâbeddin Ömer es-Sühreverdî’ninfütüvvetin teşkilatlanmasındaki katkısı müsellemdir. Sühreverdî, Halife Nâsır nezdindeki itibarı dolayısıylafütüvvetin kurumsal bir boyut kazanması adına gerçekleştirilen faaliyetlerde elçilik vazifesi görmüştür.Ayrıca fütüvvetin temel prensiplerini açıkladığı ve teorik bir zemin inşa etmeye çalıştığı Risâletü’l-fütüvveadlı eser İslam coğrafyasında fütüvvete dair telif edilen ilk nizamnâme hükmünde değerlendirilmektedir.Bu çalışma, dönemin siyasî, dinî ve sosyokültürel arka planı doğrultusunda Ahiliğin temelini oluşturan fütüvvetyapısını ele almayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda fütüvvetin kurumsallaşması sürecinde ortaya konan faaliyetlerve Halife Nâsır ile Şihâbeddin Ömer es-Sühreverdî’nin bu süreçteki merkezi yeri tespit edilecektir.Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Fütüvvet, Ahilik, Halife Nâsır, Şihâbeddin Ömer es-Sühreverdî.
The Arabic fetus is derived from the word "fتى" and contains meanings such as "offering, courage, courage, youth, courage, courage, mercy, fraternity" is a summary of the moralities a Muslim must acquire in the most general sense. Fortunity requires the priority of the interests of the religious brother, not of his own, to worry about the people, to be in unexpected and irreversible goodness and reward, to see others more important, more valuable and more respectful than himself. As it was possible to take its origins from Muslims until before it was possible, the fituvvet has gained a religious content in the Islamic period, and the adoption of similar moral teachings has made it possible for the Muslims to possess the fituvvet. Thus, the people of Tasavvuf, with the exclusion of the non-Islamic manifestations, made their power a religious cluster. The historical process of the fituvvet organization is an official reward winning, but the Abbâsî khalifa is found in the Nâsır li-Dînillâh period. The Khalifa, who sees the futsal unions as a great force, has aimed to re-establish the authority of the state politically and socially through this agency. In this minval, the central government has been lacking in the administration and has united the fituvvet groups who are trying to move to the rebellion movements from time to time, making the fituvvet an organization and an official institution of the state. He is the one who gives a great deal of guidance to the people of the world, and he is the one who gives a great deal of guidance to the people of the world. He has seen the mission of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him) as a mission of the Prophet (peace and blessings of Allah be upon him). In addition, the original work of the Risâletü’l-fütüvvead, which explains the basic principles of fütüvvet and tries to build a theoretical ground, is assessed in the first law of the fütüvvet, which is written in the Islamic geography.This study aims to address the fütüvvety that forms the foundation of the religion according to the political, religious and socio-cultural background of the period. In this context, the activities presented in the process of the institutionalization of the fütüvvet and the Halife Nâsır and Shihâbeddin Ömer es-Süreverdî will be identified in this process.Anahtar words: Tasavvuf, Fütüvvet, Ahilik, Halife Nâsır, Shihâbeddin Ömer es-Süreverdî.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
