Özet:

“Türk siyasal kültüründe Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çevre - Merkez Analizi” isimli bu çalışmanın amacı Osmanlı Devleti ve onun bir anlamda evrimleşmiş hali olan Türkiye Cumhuriyeti’ndeki siyasal durum ve mücadelelerinönemli etkenlerinden biri olarak çevre - merkez ilişkisinin bulunduğunu ortaya koymaktır. Çevre ve merkez ilişkilerinin Türk siyasal yaşamı üzerindeki etkilerine dair yazıları bulunan Şerif Mardin, Frank Tachau gibi isimlere göre, elitlerin hâkim olduğu bir merkez vardır ve bu merkez çevredeki unsurların, yani sıradan vatandaşın, kendisine doğru olan hareketini engellemeye çalışır (http://www.anlayis.net/makaleGoster.aspx?dergiid=60&makaleid=1218, 25 Aralık 2012 tarihinde erişildi). Çoğu akademisyen ya da gözlemciye göre işte tam olarak da sorunlar bu noktada başlamaktadır. Çünkü, devlet düzeneğinde çevre ve merkez arasında bir denge olması gerekirken Türk siyasal kültürü ve devlet geleneğinde tam aksine herbirinin birbirine karşı üstünlük kurma çabası gözlemlenmektedir. Her ne kadar genelde kazanan tarafın merkez olduğu gözle görülen bir gerçeklik teşkil etse de bu karşılıklı üstünlük kurma çabası zaman zaman cumhuriyet döneminde atanmışlar ile seçilmişler; bürokratlar ile burjuvazi arasında ortaya çıkarken, zaman zaman ise osmanlı döneminde sultan ile ayan; seçkin bürokratlar ile teba arasında meydana geldiği gözlemlenmektedir. Bu çalışmanın bir diğer amacı da, konuyla ilgili örneklerin irdelenerek konunun açıklığa kavuşturulmasıdır.

Anahtar Kelimeler: