Abstract:

Sosyal Bilgiler öğretimi araştırmaları üzerine yapılan literatür taramasında, öğrencilerde üst düzey düşünmeyi geliştirmeye yönelik sınırlılıklar olduğu tespit edilmiştir. Literatürde bu sınırlılıklar altı başlık altında toplanmıştır; bilgi aktarımı olarak öğretim, müfredatın kapsamı, öğretmenlerin öğrenci algıları, kalabalık sınıflar, planlama zamanı eksikliği ve öğretmen izolasyonu kültürü. Bu belirtilen her bir sınırlılık, öğrencilerin üst düzey düşünme becerilerinin teşvik edilmesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, bu çalışmada bahsedilen sınırlılıkların üstesinden gelmek ve öğrencilere entelektüel potansiyellerini keşfetme imkânı sağlamak için Kanıt Temelli Öğrenme yönteminin kullanılmasına karar verilmiştir. Kanıt Temelli Öğrenme, öğretmenler tarafından öncelikle öğrencilerin eleştirel düşünce becerileri edinmelerine, önceki öğrenmeden edindikleri bilgileri düşünmelerine ve işlemelerine yardımcı olmak için kullanılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, kanıt temelli öğrenmenin sosyal bilgiler öğretmen adaylarında üst düzey düşünce becerilerinin geliştirilmesine etkisini ortaya koymaktır. Bu çalışmada iki olgu vurgulanmaya çalışılmıştır; Birincisi öğrencilerin üst düzey düşünce becerilerinin kanıta dayalı öğrenme stratejileri ile nasıl geliştirilebileceğini ortaya koymak. İkincisi ve belki de daha da önemlisi, öğretmen adaylarına sosyal bilgilerin ne olduğunu ve bu bilginin gelecekteki öğrencilerine nasıl aktarılabileceğini deneyimleme imkânı sunmaktır. Bu çalışma nitel verilere dayalı olarak gerçekleştirilmiş betimsel bir çalışmadır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgu bilime (fenomenoloji) göre desenlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, bir devlet üniversitesinde 2016-2017 eğitim-öğretim yılı içinde “Özel Öğretim Yöntemleri” dersini almakta olan 90 sosyal bilgiler öğretmen adayından rastgele örneklem yoluyla seçilen 18 öğretmen adayı oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemi, sınıf listesinden her beşinci öğretmen adayının seçilmesiyle belirlenmiştir. Bu nitel çalışmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen 3 açık uçlu soru ile toplanmıştır. Bulgular, kanıt temelli öğrenme ile öğretmen adaylarında “neden sonuç ilişkisi kurma” “kanıta dayalı akıl yürütme”, “değişim ve sürekliliği algılama”, “iletişim”, “karar verme”, “eleştirel düşünme”, “üst düzey düşünme” ve “empati” becerilerinin geliştirilebileceğini göstermiştir. Araştırmanın sonuçları ayrıca, kanıta dayalı öğrenme uygulamasının eğitimciye geleneksel rol ve sınıf ortamından daha öğrenci merkezli yaklaşımlar ve daha demokratik sınıf atmosferi benimsemesine yardımcı olduğuna işaret etmiştir.

Keywords: