Abstract:

Bu araştırmanın amacı, İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencileri arasında yaşanan zorbalığa neden olan değişkenleri çeşitli boyutlarıyla incelemektir. Araştırmanın örneklemini Rize'nin üç ilçesinde yer alan ilköğretim okullarında öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından yansız örnekleme yöntemi ile seçilen (4.sınıf-5.sınıf) 294 ilköğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Bu araştırma, tarama modelinde bir çalışmadır. Araştırmada, öğrencilerin zorba ve kurban olma durumlarını belirlemek için Pişkin (2002) tarafından geliştirilen “Akran Zorbalığı Anketi” kullanılmıştır. Ayrıca derinlemesine inceleme yapabilmek için 10 öğrenci ile araştırmacılar tarafından geliştirilen 3 açık uçlu soru kullanılarak mülakat yapılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve Kay-kare testi kullanılmıştır. Mülakatlardan elde edilen veriler ise nitel araştırma teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin büyük çoğunluğunun zorbalık uyguladığı ya da kendilerinin zorba davranışlara maruz kaldığı belirlenmiştir. Öğrencilerin en sık karşılaştıkları zorbalık türünün sözel zorbalık sonrasında fiziksel zorbalık olduğu, hem okul içinde hem de okul dışında daha çok “bir erkek öğrenci” ya da “bir grup erkek öğrenci” ve kendilerinden daha büyük olanlar tarafından zorbalığa maruz kaldıkları, zorbalık olaylarıyla karşılaştıklarında özelikle bir yetişkinden yardım istedikleri veya bu duruma karşılık verdikleri ve “bedensel ve zihinsel jimnastik” ve “bilimsel farkındalık” kategorisindeki sosyal kulüplerin daha çok zorba kurban öğrenciler tarafından tercih edildiği tespit edilmiştir.

Keywords: