Abstract:

Bu makale, neo-realizm, neo-liberalizm ve eleştirel kuram çerçevesinde adadaki iki toplumun davranış biçimlerinin hangi kuramsal bağlamda şekillendiğinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Kıbrıs adası ya neo-realist bağlamada toplumlararası siyasi ve askeri bir güç mücadelesine, ya da neo-liberal anlamada statue-quo’ya dayalı kapitalist ekonomik bir yapı içerisinde devlet-uluslararası sistem arasındaki ilişkiye bağlı olarak ‘Kıbrıs Cumhuriyeti’ ile oluşturulan siyasi düzenin günümüz koşullarında devam etmesi olarak değerlendirilmektedir. Her iki kuram da toplumlararası sorunların özüne inilip değişim sonucu köklü bir çözüm arayışı içerisine girebilme konusunda taraflara farklı alternatifler sunmamaktadır. Eleştirel kuram, soruna taraf olan devlet, siyasi liderler, uluslararası sistem ve devletlerin etki alanlarında olabilecek uluslararası örgütler, çıkar grupları ve çokuluslu şirketlerin ötesine geçerek, insan özgürlüğünü tüm bunların merkezine yerleştirmekte ve özgürlüğü kısıtlayıcı fikir, önyargı ve dışlamanın ise farklı bir şekilde algılanarak değiştirilesi ve tekrardan kurgulanması üzerinde durmaktadır. İnsanoğlu sosyal açıdan eğitilebilecek ve söylemlerini değiştirebilecek nitelik ve kapasiteye sahip olduğundan, sorunların çözümüne yönelik adımları da atabilmektedir. Eğer insanlar böyle bir yetiye sahiplerse, mevcut egemen ve siyasi yapıların tekrardan şekillendirilerek yeni siyasi yapılanmalara ve kurumsal oluşumlara gitmeleri mümkündür. Böylece, Kıbrıs sorununa dahil olan bölgesel ve küresel güçlerin neo-realist ve neo-liberal bakış açılarının değişmesinin gerekliliği üzerinde durulmuştur

Keywords: