Abstract:

Bir dilin söz varlığındaki sözcükler nitelik veya niceliklerine göre çeşitli şekillerde incelenebilir. Bu incelemeler sonucunda o dilin söz varlığının yeterli veya yetersiz oluşu, ödünçlenen sözcükler ve türleri ayrıca bu sözcük türlerinin birbirleriyle karşılaştırıldığındaki kullanım durumları ve sözcüklerin kullanım sıklığı ortaya çıkar. Söz varlığı incelemesi yaparken ilk başvurulan sözcük grupları bir dilde “temel sözcükler” olarak adlandırılan insan yaşamında birinci derecede önemli olan, sık kullanılan ve tarihi süreç içinde çok fazla ses ve şekil değişikliğine uğramamış organ, hayvan, yiyecek-içecek, akrabalık ve sayı adları üzerinde durulur. Eski Anadolu Türkçesi döneminde Türk tıp dilinin bugünkü zenginliğe kavuşmasının alt yapısını oluşturan birçok eser kaleme alınmış veya başka dillerden tercüme edilerek benzetme veya aktarma yoluyla dilimize kazandırılmıştır. Eski Anadolu Türkçesinin önemli tıp kitaplarından biri olan ve Bursalı Müftü Mahmud Efendi tarafından 1596’da kaleme alınmış Kitāb-ı Kānūnçe de içerdiği tıp terimleri (hayvan, organ, hastalık, bitki, ilaç adları) bakımından oldukça zengin bir içeriğe sahiptir. Eserlerdeki organ adları (anatomik ve fizyolojik terimler) hem terim yapma kurallarına uygun oluşturulduğu hem de Türk Tıp dilinin gelişmesine katkı sağladığı için bu çalışmada Kitāb-ı Kānūnçe’deki organ adları üzerinde durulacaktır.

Keywords: